1° ➝Finalis.
2° Slotdeel van een meerdeelige instrumentale compositie
(sonate, duo, trio, kwartet, symphonie, enz.) of van een bedrijf uit een opera. De klassieke instrumentale f. heeft den hoofd-, rondo- of variatievorm en is doorgaans in opgewekt tempo. Latere componisten hebben in de f. al de hoofdthema’s van het stuk verwerkt: cyclische vorm. De opera-finale is, door het te zamen brengen van vele krachten (solisten en meestal ook koor) op een effectvol besluit van een bedrijf berekend. de Klerk.