Eratosthenes - Grieksch geleerde van de Alexandrijnsche School; * ca. 276, ✝ 194 v. Chr.
E. deed natuurwetenschappelijke onderzoekingen, o.a. betreffende de tijdrekening, vooral het verband tusschen jaar en maand, betreffende de grootte van den aardbol, de hoogte der bergen, de helling van de ecliptica, enz. Zijn meting van den omtrek der aarde is zeer goed.
Hij mat met koorden den afstand tusschen twee plaatsen en met zonnewijzers het verschil in middaghoogte van de zon. De gemeten afstanden waren Alexandria-Syene en Syene-Meroe.
Voor beide vond hij 5 000 stadiën, dat is bij een lengte van het Egyptische stadium van 157½ m slechts een paar km fout. Het verschil in breedte mat hij in beide gevallen op 7°12', dat is bij beide slechts 1' fout.
De omtrek der aarde is zoo volgens hem 39 690 km, tegen de ware waarde van 40075 km. E. heeft een leerboek over aardmeting en eclipsen geschreven en een catalogus van sterren samengesteld.Zeef („cribrum”) van Eratosthenes. Als wiskundige is Erathosthenes nog bekend om de „zeefmethode” ter bepaling van het aantal ondeelbare (priem)-getallen kleiner dan een gegeven getal. Ieder priemgetal behalve 2 is oneven. Schrijf alle oneven getallen kleiner dan de gegeven grens op. Laat 3 staan en schrap alle veelvouden van 3, dus 9,15, enz. Laat 6 staan en schrap alle veelvouden van 5, die nog niet geschrapt zijn, dus 26, 35, enz. Doe evenzoo met elk volgend nog niet geschrapt getal. Dan blijven de priemgetallen over.
P. Bruna