Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 24-04-2019

Curtius

betekenis & definitie

Curtius - 1° (eigenl.: de Corte), Cornelis, Augustijn, geschiedschrijver en gezagvol bestuurder; * ca. 1590 te Brussel, ♰ 1638 te Waasmunster. C. was lector in de theologie; prior te Ingolstad, Weenen, Praag en Brussel; visitator en vic.generaal in Beieren en Oostenrijk; raadsheer en historiograaf van keizer Ferdinand II; provinciaal der Keulsch-Belgische prov. (1631).

Hij is schrijver van een 15-tal werken, vooral historische. Zijn „Virorum illustrium ex Ord. E. S. Aug. elogia” (Antwerpen 1636) is zeer merkwaardig om inhoud, stijl en platen. C. is te Brussel begraven.

L i t.: Ossinger, Bibliotheca Aug. (285); Biogr. Nationale B. (IV, 908-909). V. d. Born.

2° Ernst, Duitsch archeoloog en philoloog *1814, ♰ 1896. In 1868 professor te Berlijn, leider van de opgravingen te Olympia (1876—’81).

Werken: o.m. Griech. Geschichte (3 dln. 1861, te geïdealiseerde kijk op de Gr. cultuur); Die Ausgrabungen zu Olympia (5 dln.).

3° Ernst Robert, vooraanstaand Duitsch romanist, gespecialiseerd in modern-Fransche cultuurvraagstukken; * 14 April 1886 te Thann (Elzas); sinds 1929 hoogleeraar te Bonn. Zelf een meester van den stijl, is C. een smaakvol bemiddelaar tusschen Franschen en Duitschen geest: de essayistische vorm zijner opstellen bewimpelt de grondigheid en den ernst van de studie, zonder te schaden aan de diepte van inzicht of de warmte van sympathie, die de critiek doen leven. Zijn literair opstel doet denken aan de methode van Dilthey.

Hoofdwerken: Literarische Wegbereiter des neuen Frankreich (1919); Barrès (1921); Balzac (1923); Französischer Geist im neuen Europa (1925); Marcel Proust (1928); Die französische Kultur (1930). Baur.

4° Georg, linguist en philoloog; *16 April 1820 te Lübeck, ♰ 12 Aug. 1885 te Hermesdorf; broer van Ernst Curtius. Professor in Praag, Kiel en Leipzig. Hij heeft veel tegenkanting ondervonden, maar heeft gepoogd de methode en de uitkomsten van de vergelijkende taalwetenschap dienstbaar te maken aan de beoefening van de Klassieke philologie vooral aan de studie van het Grieksch, en zoodoende grondvestte hij de moderne Grieksche klankleer (zie bijv. Grundzüge der griechischen Etymologie, 1856—1862, waarvan in 1879 een onder medewerking van E. Windisch omgewerkte vijfde druk verscheen, een boek met blijvende waarde).

Hij had wel veel invloed, maar toch liep na hem de Klass. philologie weer in het oude spoor terug. Tusschen de eerste periode der wetenschappelijke linguistiek, die door Bopp beheerscht werd, en de periode der neogrammatici (Brugmann enz.) stond hij met Schleicher aan het hoofd der 2e periode. Hij onderscheidde nog principieel regelmatige en sporadische klankwisseling. Hij hield koppig vol tegen de neogrammatici en verdedigde zich in: Zur Kritik der neuesten Sprachforschung (1885).

Verdere werken: Studiën zur griech. und lat. Grammatik (Leipzig 1868—’78); Das Verbum der griechischen Sprache seinem Baue nach dargestellt (I-II 21876— 1880); Kleine Schriften (I-II 1886). — L i t.: J. Schrijnen, Handl. bij de studie der vergelijk. Indogerm. taalwetenschap (21924); C. Lecoutere-L. Grootaers, Inl. tot de taalk. cn tot de gesch. v. h. Ned. (41934). Weijnen.

5° Julius, Duitsch staatsman; * 7 Febr. 1877 te Duisburg. Sedert 1920 lid van den rijksdag, aan de zijde van Stresemann, Deutsche Volkspartei; in 1926 werd hij minister van Economie, daarna van Buitenl. Zaken; in Jan. 1931 afgevaardigde ter conferentie van Den Haag; trad af in Oct. 1931. Cosemans.
6° Ludwig, Duitsch archeoloog; * 13 Dec. 1874 te Augsburg; professor te Erlangen, Freiburg, Heidelberg en eerste directeur van het Deutsches Archaologisches Institut te Rome.

Werken : Das Griechische Grabrelief (1920); Antike Kunst (1923).

7° (Eigenl.: de Corte), Petrus, bisschop van Brugge; * 1491 te Brugge, ♰ 16 Oct. 1567. C. werd plebaan van Sint-Pieters te Leuven, 1529; doct. theol.; bij de oprichting der nieuwe bisdommen bisschop van Brugge 21 Dec. 1561. Kondigde in zijn bisdom het Concilie van Trente af.

< >