Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 24-04-2019

Craquelures

betekenis & definitie

Craquelures - (Fr.) is, in de schilderkunst, de naam voor kleine scheurtjes of barstjes, welke in het verf- of vernisoppervlak van schilderwerken ontstaan. Men dient wel onderscheid te maken tusschen :

1° de c. of haarscheuren, welke zeer oude schilderwerken overdekken en welke daardoor ontstaan, dat de moleculaire samenhang van de olie afneemt. Zij zijn zóó dun, dat ze niet hinderen en kunnen met een doorzichtige verfstof gevuld worden. Vervalschers maken op verschillende manieren deze haarscheuren na, om een nieuw werk een „antiek” aanzien te geven: zij verharden de verf, door ze een aantal malen met heet water te overgieten, griffen met een graveernaald de c. in, vernissen over de nog natte verflaag, enz.
2° De c., die bij nieuwere werken ontstaan en gevolg zijn van slechte verfbehandeling. Zij komen voor, wanneer een langzaam drogende olieverflaag voor het grondig drogen met een snel drogende overstreken wordt; daardoor ontstaat in de bovenste laag een ongelijkmatige spanning en daar zij geen houvast vindt in de onderste, gaat ze scheuren. Soms echter scheuren beide, wanneer ze namelijk reeds aan elkaar gekleefd zijn. De meeste donkere kleuren drogen langzamer dan de lichte; wanneer dus de onderste donkere laag nog niet grondig ingedroogd is, moet de schilder haar over het algemeen niet met een lichtere verflaag bestrijken. De oude atelier-regel, dat lichte verflagen, over donkere heen geschilderd, c. geven, is alleen dan juist, wanneer de onderste laag niet totaal is ingedroogd.

Knipping.

< >