Coster, laurens janszoon - wordt door vele historici als de uitvinder der boekdrukkunst beschouwd. Omtrent zijn geboorte- en sterfjaar is niets met zekerheid bekend.
Jacobus Koning meende, dat hij het geboortejaar op 1370 en het overlijdensjaar op 1439 kon stellen. Op de Groote Markt te Haarlem staat een standbeeld van Coster en in den Haarlemmerhout is een gedenkteeken aan hem gewijd. Hij moet zijn uitvinding in de eerste helft der 15e eeuw hebben gedaan.
Junius, een geschiedschrijver uit de 16e eeuw, gaf het eerst een uitvoerig verhaal omtrent de uitvinding, dat hier verkort wordt weergegeven. Omstreeks 1440 woonde op de Groote Markt te Haarlem een zekere Laurens Janszoon Coster. Hij schepte er behagen in letters te snijden uit de schors der beukenboomen en ze zegelsgewijze op het papier af te drukken ten einde zijn kleinkinderen lezen te leeren. Toen hem dat afdrukken gelukte, ging hij verder. Met zijn zwager Thomas Pieterzoon bedacht hij een taaie inktsoort. Hiermede drukte hij platen en vormen met bijgevoegde letters.
De houten letters voldeden niet en na ze van lood te hebben gemaakt, vervaardigde hij ze van tin. De gedrukte boeken vonden grage koopers. De drukkerij werd uitgebreid en hij was daardoor genoodzaakt gezellen in dienst te nemen. Onder dezen bevond zich ook een zekere Jan. Toen deze Jan voldoende geleerd had, vluchtte hij met het noodige gereedschap naar Keulen en vandaar naar Mainz. Vgl. Boekdrukkunst onder ➝ Boek (II).
De drukwerken, welke aan Coster worden toegeschreven, noemt men Costeriana. Het zijn: Speculum Humanae Salvationis, een Hollandsche vertaling van de Zeven Boetpsalmen, verschillende Donaten, Laur. Vallae Facetiae morales et Franc. Petrarcha de Salibus Virorum illustrium ac faceciis Tractatus, Ludovici (Pontani) de Roma Singularia Juris, Guil. de Salicato de Salute corporis, Alexandri Galli Doctrinale, Catonis Disticha, Pii Secundi Tractatus et Epitaphia, Iliados Homericae, Abecedarium.
L i t.: Jacobus Koning, Verhandeling over de oorsprong, de uitvinding, verbetering en volmaking der boekdrukkunst (1816); dr. A. van der Linde, De Haarlemsche Costerlegende (1870) ; J. H. Hessels, Haarlem, de geboorteplaats der boekdrukkunst, niet Mainz (1888); mr. Ch. Enschedé, Technisch onderzoek naar de uitvinding der boekdrukkunst (1901) ; idem, Laurens Jansz. Coster (1904); G. Zedler, Von Coster zu Gutenberg (1921).
Ronner.