Ned. staatsman. * 9 Sept. 1769 te Den Haag, † 14 Febr. 1849 aldaar. Bij de regeeringsverandering van 1795 werd de patriottischgezinde M. aangesteld tot procureur-generaal van Holland. Koning Lodewijk Napoleon benoemde hem tot staatsraad in buitengewonen dienst en tot minister van Justitie en Politie.
Tijdens de inlijving was hij president van het keizerlijk gerechtshof te Den Haag en als zoodanig hoofd van de justitie hier te lande. Voor den opstand van 1813 had hij weinig sympathie, doch volgde ten slotte het ➝ Algemeen Bestuur. Willem I benoemde hem tot minister van Justitie, hetgeen hij bleef tot 1 April 1842, slechts onderbroken door een zeer korte periode van ambteloosheid (3 Sept. tot 5 Oct. 1830) bij het uitbreken van den Belg. opstand.M. was een scherpzinnig jurist, een man van uitgebreide kennis, vooral op bestuurlijk gebied, eerlijk bewonderaar van het Napoleontisch regeeringsstelsel, van een straf-gecentraliseerde, in reglementen vastgelegde administratie. Tijdens Willem I heeft hij een sterken invloed uitgeoefend, welke verder reikte dan de omvang van zijn ambt. Trouw stond hij den koning terzijde in het streven om de hereeniging der Nederlanden in 1815 te consolideeren in een monarchaal-constitutioneel staatsbestel. Zijn straf optreden tegen de pers en vooral zijn krachtig handhaven der taalbesluiten van Willem I bezorgden hem den haat in Zuid-Nederland. Ook voor ’s konings politiek in onderwijs en kerkelijke zaken is hij ten deele aansprakelijk. Een omstreden figuur mag M. niet heeten: het oordeel der historici toont nog weinig nuances. De mislukking der regeering van Willem I wordt mede op zijn rekening gesteld.
Lit.: Een biographie ontbreekt. Men raadplege de werken, die op het tijdvak betrekking hebben, o.a. Blok, Gesch. v. h. Ned. volk (IV); Pirenne, Hist. de Belg. (VI): Colenbrander, Willem I, Koning der Nederlanden (3 dln. 1931-’36). Voor M.’s invloed op de politiek van Willem I inzake onderwijs en kerkel. aangelegenheden: Albers, Herstel der Bissch. Hiërarchie (1903-’04); Witlox, Kath. Staatspartij (I 1919; II 1927); Stokman De Religieuzen en de Onderwijspolitiek in het Vereenigd Kon. der Ned. (1935). Verberne.