Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 23-04-2019

Communiceerende vaten

betekenis & definitie

Communiceerende vaten - Wanneer zich in twee of meer vaten, die met elkander in verbinding staan, een homogene vloeistof in evenwicht bevindt, dan zal het vrije oppervlak van die vloeistof, in al de vaten, in éénzelfde horizontaal vlak liggen. Dit is een gevolg van het principe van Stevin, volgens hetwelk bij een vloeistof (of fluïdum) in evenwicht, de druk in een horizontaal vlak overal dezelfde is (hier: de dampdruk of de atmospherische druk, die boven de vloeistof heerscht).

Afwijkingen komen voor, wanneer enkele van de vaten zóó nauw zijn, dat capillaire werkingen optreden (➝ Capillariteit).

Zijn de communiceerende vaten gevuld met twee niet mengbare vloeistoffen van verschillend soortelijk gewicht (bijv. water en kwik), zoo zullen, overeenkomstig het principe van Stevin, toegepast op het horizontale vlak AA', dat door het scheidingsvlak der twee vloeistoffen gaat, de hoogten der twee vloeistofkolommen boven dit niveau omgekeerd evenredig zijn met de soortelijke gewichten der vloeistoffen, of, wat hier gelijkwaardig is, met hunne dichtheden. Wanneer men geen rekening houdt met het verschil in atmospherischen druk op de menisci in B en C (dat in eerste benadering te verwaarloozen is), is de druk in de eene buis, op het vlak AA', gelijk aan h1 s1 + H, in de andere aan h2 s2 + H; waarbij H de atmospherische druk, s1 en s2 de soortelijke gewichten der twee vloeistoffen zijn. Dus is : h1 s1 + H = h2 s2 + H, waaruit volgt: h1/h2 = s2/s1 = d2 g/d1 g = d2/d1 (g stelt de versnelling der zwaartekracht voor, d de dichtheid).

Deze formule noemt men soms de formule der communiceerende vaten. Hierop berust een relatieve methode ter bepaling van de dichtheid der vloeistoffen.

De Block.

< >