Carducci - (of Carducho), 1° Bartolomeo, Ital. schilder en bouwmeester, * 1560 te Florence, † ca. 1610 te Madrid, leerde bij Bart. Ammanati, ging met Zuccari (1585) naar Madrid, werkte in het Escuriaal en het Prado-paleis.
2° Giosuè, Ital. dichter en literair criticus, * 27 Juli 1835 in Val di Castello (Lucca), † 16 Febr. 1907 te Bologna. Professor in de Italiaansche lit. te Bologna. Zeer strijdlustig, fijngevoelig van inborst en buitengewoon werkzaam, heeft Carducci zich gemengd in den politieken strijd voor de eenmaking van Italië, en de dichtkunst en de geschiedenis der Italiaansche letteren beoefend. Op politiek gebied was C. eerst onstuimig republikein en werd een tijd in zijn ambt geschorst. Zijn zwenking naar de monarchie is zoo wel te danken aan zijn dichtersfijngevoeligheid, getroffen bij het zien van de koningin (regina si mite e si bella), als aan zijn sterke vaderlandsliefde.
Zoo kon hij in 1891 door zijn studenten voor slecht vaderlander uitgescholden en in 1907, als Nobelprijswinnaar, door geheel de natie gehuldigd worden. Als dichter reageerde hij tegen het Romantisme of verval-Manzonianisme, dat hij te sentimenteel en te Christelijk, te bandeloos van vorm vond: zijn wensch is de nationale literatuur terug te leiden naar het antieke en heidensche Klassicisme en de Ital. letteren haar eeuwenoude rol te doen hernemen. Dit verklaart zijn materialisme en zijn haat tegen Christendom en Kerk. Als letterkundig criticus paste hij als een der eersten de wetenschappelijke werkmethodes in zijn onderwijs en werken toe.
Werken. Poëzie: Rime (1857); Levia gravia (1868); Decennalia (1871); Nuove poesie (1873); Odi barbare (1877); Giambi e epodi (1882); Nuove odi barbare (1882); Rime nuove (1887); Terze odi barbare (1889); Rime e ritmi (1899). Volledige uitg. in één deel door C. zelf bezorgd (Bologna 21902). Letterkundige critiek: Studies over Ital. en vreemde literaturen, verzameld in Opere (20 dln. Bologna 1889-1909). Keuze uit dicht en proza: Antologia carducciana, door G Mazzoni en G. Picciola (Bologna 81931). — Lit. Chiarini, Memorie della vita di G. C. (1903); A. Jeanroy G. Carducci (Parijs 1911); A. Galletti, L’opera di G. C. (Bologna 1929); H. Boeken, Carducci, in Mannen en vrouwen van beteekenis (1908); J. J. Salverda de Grave G. C., in Groot Nederland (II 1910, 153).
Ulrix 3° Vincenzo, Ital. schilder, broeder van Bartolomeo, * 1678 te Florence, † 1638 te Madrid. Schilderde in het Kartuizerklooster van El Panlar. Sterke invloed van de Venetiaansche schilderkunst.
Lit.: Mayer, Gesch. der span. Malerei (1928).