Calcar - Gemeente in het Pruisisch regeeringsdistrict Dusseldorf, Rijnprovincie, 12 km Zuid-Oostelijk van Kleef aan de spoorlijn Duisburg—Kleef. Ca. 2 300 inw. (Kath.).
C. is, naast Wezel, Kleef, Xanten, een der belangrijke middelpunten van laat-middeleeuwsche kunst aan den Neder-Rijn. Het raadhuis, 1436—’45 gebouwd door mr. Johannes (uit Kleef), is een vierkante baksteenbouw, met kanteelen, arkeltorentjes en in het midden van het front uitgebouwden traptoren (16e eeuw). De St. Nicolaaskerk (1409—1505; koor door mr. Johannes gewelfd, in 1418 gewijd, schip ca. 1450 voltooid), een driebeukige hallenkerk met drie koren en vierkanten Westtoren, bezit een schat van meesterwerken der laat-Gotische beeldhouwen schilderkunst (vooral de altaren!), en paramentiek, waaruit men vroeger ten onrechte de zgn. „school van C.” heeft geconstrueerd.
De voornaamste kunstenaars, die hier werkten, kwamen van elders, uit de Nederlanden, en vooral uit Antwerpen. De tryptiek van het hoogaltaar, met voorstelling der Passie, is in 1498—1500 gesneden door mr. Loedewig; het altaar der Zeven vreugden van Maria (ca. 1500, onder Vlaamschen invloed); het St. Anna-altaar (ca. 1495, meester onbekend); het altaar der Zeven smarten (1618—’22, door Henrik Douwerman); het Crispinusen het Johannesaltaar (1540—’43), door mr. Arent van Tricht (Maastricht), enz.; Heinrich Bernts uit Wezel voltooide in 1508 de koorbanken.
De schilder Jan Joest (uit Wezel?) schilderde in 1506 de zijluiken van het hoofdaltaar; de Ii. Anna Zelfderde van het St. Annaaltaar werd geschilderd door Derick Baegert (niet Dünwege!), in 1492. De prachtige paramenten (1556) zijn het werk van Gommert Minten te Lier (bij Antwerpen).
Lit.: R. Klapheek, Eine Kunstreise auf dem Rhein (II Dusseldorf z.j., 213-225); R. Klapheek, Kalkar am Niederrhein (Dusseldorf 1930); en vooral: F. Witte, Tausend Jahre deutscher Kunst am Rhein (I Berlijn 1932, 151 vlg.); idem, Quellen zur rheinischen Kunstgestichte (I Berlijn 1932, 17 vlg.). “F. Vermeulen ”