Cagliostro - Alexander, graaf van, Italiaansch avonturier en oplichter; * 8 Juni 1743 te Palermo, ✝ 26 Aug. 1795 in de pauselijke gevangenis te San Leone bij Urbino. Heette oorspronkelijk Guiseppe Balsamo en leerde als apothekersbediende in een klooster met geneesmiddelen omgaan; werd alchemist en ging Europa bereizen met de zoogenaamde kracht van geheime middelen en gezondheidskuren, waarmede hij in de hoogste kringen toegang kreeg.
Te Parijs speelde hij als vriend van den kardinaal de Rohan een rol in het beruchte halssnoerproces (1787) en raakte daardoor in de Bastille. Sedert dien werd hij in Duitschland ontmaskerd, ging naar Rome en werd daar als vrijmetselaar ter dood veroordeeld, maar door paus Pius VI werd dit vonnis gematigd tot levenslange gevangenisstraf.
Lit.: Sierke, Schwarmer und Schwärmer im Ende des 18. Jahrhunderts (1875); Pastor, Geschichte der Päbste (XVI 1933). v.Gorkom.