Bourges hoofdstad van het dept. cher - (Frankrijk, 47° 5' N., 2° 25' O.); 150 m boven zee; 45 067 inw. (1931). Aartsbisschopszetel.
Bisdom vermoedelijk sinds de 4e eeuw; in de 6e eeuw zetel van een metropolitaan. Spoorwegknooppunt, kanonnengieterij, textiel. In de middeleeuwen hoofdstad van het landschap Berry. Vaderland van Jacques Coeur, Lodewijk XI, Bourdaloue. De stad is befaamd om de Pragmatische Sanctie van Bourges. “Heere/Th. Heyman.
”Kunst. Het voorn. gebouw (zie kol. 17) is de kathedraal, naar het voorbeeld van de Notre Dame te Parijs in 1172 begonnen. De lengtebeuken werden eerst in de 14e eeuw voltooid en met den Westkant was in 16e eeuw het machtig bouwwerk gereed. Het merkwaardigste en oudste stuk is de volslagen Gotische crypte, die niet als de Romaansche den indruk wekt van een onderdeel, doch van een kapel op zich zelf. Men zou het 5-schepige bouwwerk een vermenging van basilieken hallenkerk kunnen noemen: de binnenste zijbeuken zijn hooger dan de buitenste, zoodat het dakprofiel als een trappyramide omhoog gaat (naar dit voorbeeld werd de kathedraal van Oledo gebouwd). Hierdoor wordt het inwendige ruim en klaar, zoodat men zich in een hallenkerk waant. In de verhouding der zeer kleine dwarsschepen tot den lengtebouw hapert iets, zonder dat de oorzaak der disproportie ontdekt is.
De N. portalen (13e eeuw) geven voorst, uit het leven van Maria en dat van den H. Stephanus. Het tympaan van het middenportaal vertoont het Laatste Oordeel (met engelen, die de Lijdenswerktuigen dragen), met merkwaardige naaktfiguren. Tusschen de boogribben van dit portaal zijn 62 voorst, in bas-reliëf uit het O. Test. Eenige ramen zijn uit de tweede helft der 12e eeuw; die uit het begin der 13e geven typologieën uit O. en N. Test.
Verreweg het meest interessant zijn de koorramen: sterk gereduceerde, alle details onderdrukkende en toch hevig overtuigende teekening der gestalten. Onder Vlaamschen invloed staat „de Boodschap des Engels” in de kapel van Jacques Coeur (hevig rood, verschillende nuancen van blauw, 1448—1450). De graftombe van den hertog van Berry in de crypte werd uitgevoerd door Jan van Kamerijk, volgens N. Fransch type.
Verder zijn er nog de Saint-Pierre-le-Guillard (Bourgondische bouwstijl, zonder transept met kooromgang), de Notre Dame (door Guillaume Pelvoysin, begin 16e eeuw) en do door Pelvoysin begonnen, doch eerst in 1933 voltooide Saint-Bonnet. Overgang van kasteelenbouw naar paleis vertoont het huis van den schatmeester van Karel VII, Jacques Coeur (Renaissance-stijl). Het aartsbisschoppelijk paleis is in Klassicistischen stijl opgetrokken door Pierre Ballet. Het gemeentemuseum bevat fragmenten van beeldhouwwerk aan de kathedraal (bijv. treurende gestalten van de tombe van Jean de Berry).
Lit.: Cahier en Martin S.J., Monographie de la cathédrale de Bourges. Vitraux du XIIIme siècle (1842— ’44); des Meloizes, Les vitraux de B. postérieurs au XIIIme siècle (1891—'94); Boinet, La cathédrale de B. (1911); id., Les sculptures de la façade occidentale de la cathédrale de B. (1912); Hardey en Gandilhon, B. (1912); Muté, La cathédrale de B. (1924—’25); des Meloizes, B. a travers les ages (1931; nog niet geheel verschenen). “Knipping.
”2° Aartsbisdom met de suffraganen Clermont, St. Flour, Le Puy, Limoges en Tulle. Als bisdom omvat B. het dept. Cher met (1921) 298 398 en het dept. Indre met 255 095 inw., ingedeeld in 62 dekenaten en 505 parochies.