Bos, (persoon) - 1° Dirk, Ned. staatsman. * 1862 te Groningen, † 1916 te Den Haag. Studeerde te Groningen, promoveerde in 1888 in de wis- en natuurkunde.
Na eenigen tijd bij het onderwijs werkzaam geweest te zijn, wijdde hij zich voorgoed aan de politiek. Kreeg in 1901 zitting in de Tweede Kamer, waar hij weldra een der invloedrijkste leden van de Vrijzinnig-democratische fractie werd. Zijn naam is verbonden aan de kabinetscrisis van 1913, toen hij, wegens de weigering der Sociaal-democraten om zitting te nemen in een ministerie, er niet in slaagde een parlementair kabinet te vormen, dat steunen moest op de „linkerzijde”, welke bij de verkiezingen van dat jaar de overwinning behaald had (coalitie: 45 zetels, linkerzijde: 55, waaronder 18 Sociaal-democraten). Toen vormde mr.
Cort van der Linden een extra-parlementair kabinet, dat een grondwetswijziging in zijn program opnam, om te komen tot een oplossing van het kiesrecht- en schoolvraagstuk. Om dit laatste voor te bereiden, werd de zgn. bevredigingscommissie benoemd (Dec. 1913) onder presidium van dr. Bos, welke onderscheiding tevens een erkenning mocht heeten van zijn belangstelling en verdiensten voor het volksonderwijs.
Verberne.
2° Lambertinus, klass. philoloog, prof. in het Grieksch te Franeker. * 1670 te Workum, † 1717 te Franeker. Hij schreef o.a. over de ellips in het Gr. en de Grieksche staatsinstellingen.
Lit.: Nieuw Ned. Biogr. Wbk. (IV, 230).
3° Pieter Roelf, geograaf; * 19 Febr. 1847 te Groningen, † 22 Juni 1902 aldaar; behaalde op de Rijkskweekschool te Gron. de akte voor onderwijzer en was eenige jaren bij het L.O. werkzaam. Door eigen studie verwierf hij de akte’s Aardrijkskunde en Nederlandsch M.O. In 1872 werd B. leeraar aan de Rijks-H.B.S. te Warfum en na drie jaren te Groningen, waar hij 27 jaren werkte als leeraar en later als arrond. schoolopziener. B. is bekend als schrijver van een reeks schoolboeken, atlassen, wandkaarten en platen, die nog steeds veel worden gebruikt. Na zijn dood verzorgde prof.
Niermeyer vele herdrukken, en later A. Jochim eenige. De fraaie „Schoolatlas der geheele Aarde” van Bos-Niermeyer wordt nu verzorgd door B. A. Kwast (331932). Opmerkelijk is Bos’ studie: De plaats der aardrijkskunde in het systeem der wetenschappen (1878).
v. Velthoven.