Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 20-03-2019

Boeteboeken

betekenis & definitie

Boeteboeken - (Lat. libri poenitentiales, poenitentialia) zijn verzamelingen van voorschriften betreffende de boetewerken, welke den in zware zonden gevallen geloovigen door den priester waren op te leggen om tot vergeving en uitboeting der bedreven zonden te geraken. Deze voorschriften waren ten deele van kerkelijke synoden afkomstig, ten deele van kerkvaders; terwijl ook een en ander ervan aan het wereldlijk recht en meer nog aan de in de kloosters bestaande boetepraktijken was ontleend.

De oudste b., in de 6e eeuw vervaardigd, zijn die van de Iersche en Angelsaksische Kerk. In Rome zelf waren ook reeds vroeg b.; evenwel schijnt Rome nooit een voor de geheele Kerk geldende boete-ordening te hebben uitgevaardigd. Geleidelijk aan waren de b. volledige handleidingen voor het toedienen van het Sacrament der Biecht geworden. Met het verval der oude boete-oefeningen raakten deb. in onbruik; ook het laatste voortreffelijke b., van den H. Carolus Borromaeus (✝ 1584), is maar betrekkelijk korten tijd in gebruik gebleven.

L i t.: H. J. Schmitz, Bussbücher und Bussdisziplin (2 dln. 1883—’98); Bussbücher und kanonisches Bussverfahren (1898).

Schwigman.

< >