Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 20-03-2019

Bliscappen

betekenis & definitie

Bliscappen - Uit een reeks van oorspronkelijk zeven mysteriespelen over de zeven blijdschappen van Maria, waarvan er van 1448 af jaarlijks één te Brussel werd opgevoerd, zijn er nog twee bewaard: de eerste en de zevende. De eerste met de voorgeschiedenis der Menschwording, den zondenval, de ellende der menschheid, het profetenspel, het pleidooi van Barmhartigheid en Gerechtigheid vóór Gods troon, de geboorte van Maria, het leven in den tempel, het huwelijk met den H. Joseph, de Boodschap, is een machtige uitbeelding van Gods Barmhartigheid in de eenheid van het Verlossingsplan, met een diep gevoel van de ellende der menschen en de reddende Liefde van God, met prachtige creaties van de voor God pleitende Bitter Ellende en Innich Gebet: geen loutere abstracties maar diep-menschelijke verbeeldingen; een meesterstuk van mysteriespel in de wereldletterkunde.

Het zevende, om Maria’s Hemelvaart, is minder grootsch, breedsprakiger, uitvoeriger, met vele tafereelen, die komisch aandoen, maar verloopt geleidelijker en staat om zijn realisme dichter bij het moderne tooneel. Hier heeft de dichter nog meer dan in de eerste gebruik moeten maken van apocriefe verhalen en uit de eigen verbeelding moeten scheppen. Dat er oorspronkelijk niet alleen zeven spelen bedoeld, maar ook zeven geschreven werden, blijkt uit een aanteekening in het zevende: dat gespeeld werd in 1559 en 1566, in die jaren door de kamer Dat Corenbloemken. De taal is Brabantsch; de dichter (dichters? want de zevende verraadt veel meer rederijkerskunst) waarschijnlijk een geestelijke.

Uitg.: der eerste, door W. de Vreese (1931); de zevende door K. Stallaert (Gent 1887), door P. Leendertz, in Middelned. dram. Poezie (1907). Verder volksuitgaven.

V. Mierlo.

< >