Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 20-03-2019

Bilt D e

betekenis & definitie

Bilt D e - gemeente, ong. 4 km ten Oosten van de stad Utrecht, aan den straatweg Utrecht—Zeist, door een electrische tram met Utrecht verbonden. Langs den straatweg de Biltsche Grift, die dienst doet als boezemwater en scheepvaartweg.

Opp. 3 004 ha; ruim 12 800 inw. (1 Oct. 1933), waarvan ca. 2 000 Kath., 8 000 Prot. Zoowel in De Bilt als in Bilthoven is een Kath. kerk. De gemeente is zeer grillig van vorm; ten N. van de Grift meest zand en bosschen met veel natuurschoon, ten Z. veelal klei (hoofdzakelijk grasland). De bewoners leven van landbouw, tuinbouw en veeteelt, en van industrie (weegtoestellen, electrische verwarmingsapparaten en sigaren). Het oude dorp De Bilt behoorde voor de Hervorming tot het rechtsgebied van den abt van Oostbroek. Dit klooster is thans nog een buiten.

Eén van de vroegere bezittingen van Oostbroek, het buiten Jagtlust aan den Soestdijker straatweg, werd door de gemeente aangekocht en als gemeentehuis ingericht (1932); in een ander klooster, de latere buitenplaats Het Klooster, werd op het einde der vorige eeuw voor een deel het Koninklijk Nederlandsch Meteorologisch Instituut gehuisvest (zie onder). Ten O. hiervan het kloosterpark en aan den anderen kant van den weg Utrecht— Zeist sinds eenigen tijd een park, door een der ingezetenen aan de gemeente aangeboden. In de gem. liggen Oostelijk de buitens Houdringhe, Beerschoten (waarvan het Noordelijkste deel is aangelegd als het natuurpark de Pan) en Vollenhoven, alle met schitterende wandelwegen. Na 1900 ontstond aan de halte De Bilt van de spoorlijn Utrecht—Amersfoort een nieuw gedeelte van De Bilt, het villapark Bilthoven, keurig aangelegd en bewoond door velen, die hun werk in Utrecht hebben en hier van een mooie gezonde omgeving komen genieten. Sinds 1933 heeft het, evenals verschillende plaatsen in het Gooi en het Utrechtsch diluviaalgebied, een natuurbad. Akveld.

Het Kon. Ned. Meteorologisch Instituut De Bilt (zie pl. t/o kol. 161) werd in 1854 door Buys-Ballot op Sonnenberg-Utrecht gesticht en in 1896 naar De Bilt verplaatst. Afdeelingen: weerverwachting, klimatologie, aërologie, maritieme meteorologie, oceanographie en geophysica. Filiaalinriclitingen te Amsterdam en te Rotterdam. Drukuitgaven: o.m. Dagelijksch weerbericht; Jaarboek van meteorologie en aardmagnetisme; Onweders, optische verschijnselen enz. in Nederland. Bestuurders: C. H. D. Buys-Ballot(1854—’89), M.Snellen (1889—1902), C. H. Wind (1902—’05), E. van Everdingen (sinds 1905). V. d. Broeck.

< >