H i l a i r e, Katholiek Engelsch journalist, geschiedkundige, apologeet en humorist. 1870 bij Parijs, zoon van een Fransch advocaat en een Engelsche moeder; opgevoed in Engeland, studeerde te Oxford; was in Franschen krijgsdienst, genaturaliseerd in Engeland in 1903 en een typisch Engelschman geworden, doch met sterke Fransche en anti-Duitsche sympathieën.
Huwde in 1896 een Amerikaansche, die gestorven is in 1914. Vlot, geestig, strijdbaar schrijver. Vriend van G. K. Chesterton, die geestige teekeningen maakte voor zijn humoristische schetsen en nonsense-verzen (Chesterbellocs). Was van 1906 tot 1910 Labour-afgevaardigde voor het Parlement.
Interesseert zich sterk voor sociale en politieke problemen, voor strategische geschiedenis, en beschrijft de geschiedenis van Engeland, en Engelsche historische figuren, met een zeer persoonlijk, strijdlustig accent; meer geniale synthese dan nauwkeurige detailstudie. Als humorist bijna de evenknie van Chesterton. Zijn stijl is zuiverder, evenwichtiger, meer gevarieerd, maar minder krachtig en pakkend dan die van zijn genialen vriend.Werken: ongeveer 90 in getal, van groote verscheidenheid. Hoofdzakelijk geschiedkundig zijn : Danton (1899) ; Paris (1900); Robespierre (1901); Marie Antoinette (1910); Six British Battles (1911); The Last Days of the French Monarchy (1916) ; Europe and the Faith (1920; een schitterende synthese); The Jews (1922) ; History of England (7 dln., van 1925 af) ; James II (1928); Joan of Are (1929); Richelieu (1930); Wolsey (1930); enz.
Reisverhalen: The Modern Traveller (1897) ; The Path to Rome (1902); Esto Perpetua (1906) ; Mills and the Sea (1906); The Pyrenees (1909) ; The Cruise of the Nona (1925); Many cities (1928); enz.
P o l e m i e k en Satire: Caliban’s Guide to Letters (1903) ; On Nothing (1908) ; On Everything (1909); On Anything (1910); On Something (1911); But Soft, We are Observed (1928); A Conversation with an Angel (1928); Survivals and New Arrivals (1929) ; A Conversation with a Cat (1931) ; enz.
Satirieke Romans, vooral de Chesterbellocs: Mr. Burden (1904); The Green Overcoat (1912); Mr. Petre (1925); Belinda (1928); The Missing Masterpiece
(1929); The Man who made Gold (1930); enz.
Humor i s t i e k : The Bad Child’s Book of Beasts (1896); More Beasts for Worse Children (1897); enz. En ten slotte een werk van sociologischen aard : The Servile State, waarvan de eerste druk dateert van 1912, maar dat ook na den oorlog meermalen is herdrukt en nog altijd een der meest treffende analysen blijkt van onze moderne sociale structuur.
Lit.: C. C. Mendell en E. Shanks, H. B., The man and his work (1916) ; G. N.
Shuster, The Catholic Spirit in Modern English Lit. (1922); H. Link, H. B.’s Weltanschauung (diss. Erlangen 1930); P. Braybrooke, Some Catholic Novelists (1931).
Pompen.