Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 05-02-2024

Baud

betekenis & definitie

Jean Chrétien, gouverneur-generaal van Ned.-Indië, later minister van Koloniën;

*1789. B. kwam omstreeks 1811 naar Java en was daar getuige van de hervormingen, die Raffles en de commissarissen-generaal in het bestuur van Indië aanbrachten. Na in Indië van 1819 tot 1821 algemeen secretaris geweest te zijn, keerde hij in 1821 naar Nederland terug, waar hij het initiatief nam tot oprichting van de Ned. Handelmaatschappij, die hij als secretaris een tijd lang diende. In 1825 werd hij directeur voor de zaken der Oost-Indische bezittingen en hielp als zoodanig het cultuurstelsel mede invoeren. In 1833 vertrok hij met een speciale opdracht naar Indië, verving er eerst v. d. Bosch als gouverneur-generaal ad interim om vervolgens tot 1836 gewoon gouverneur-generaal te zijn. In Nederland teruggekeerd, werd hij in 1838 lid van den Raad van State. In 1840 werd hij minister van Koloniën, welke post hij tot 1848 vervulde. Hij deed zich daarbij kennen als voorstander van de volstrekte heerschappij van het moederland, waarbij echter scherp gewaakt zou moeten worden tegen machtsmisbruik, liet was een speling van het lot, dat juist in de bewindsjaren van B., die ondanks zijn utopistische opvatting van koloniale staatkunde een bekwaam bestuursman was, de geestelijke basis voor de latere „ethische” opvatting gelegd werd; hijzelf werkte haar bovendien in de hand door mede-oprichter te zijn van ’t Koninklijk Instituut voor de taal-, land- en volkenkunde van Ned.-Indië (1851). Van 1850 tot 1858 was B. lid van de Tweede Kamer, waar uiteraard vooral Indië zijn aandacht had.

Berg.

< >