Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 01-04-2019

Barrès

betekenis & definitie

Maurice, Fransch staatsman en schrijver van sterk-nationalistische richting. 17 Aug. 1862 te Charmes-sur-Moselle, + 5 Dec. 1923 te Parijs; sinds 1906 lid van de Académie Française.

Begonnen met romans, waarin, als reactie tegen het grof naturalisme, de verheerlijking van een veelvormig Ik (zie den cyclus Le culte du Moi) en het aristocratisme van een beschaving in verval zich uitspreken, zwenkt zijn denken rond 1900 om, in de richting van het integraal nationalisme. De grondslagen hiervan denkt B. zich in enkele noodzakelijke verbindingen, waarmede het individu geankerd is in de nationale gemeenschap: 1° la terre (voor hem de Lotharingsche aarde), die in hem het Fransche chauvinisme en den haat tegen Duitschland verwekt;
2° les morts, d.i. de geschiedenis, de nationale traditie;
3° als cultuur-centrum, de Katholieke Kerk, waartoe, ook zonder persoonlijk geloof, ieder Franschman in sterke „Latijnsche” tucht moet behooren: Les Français se battent en état religieux. Met deze „doctrine”, gedragen door een sober-klassieken en tevens modern-insinueerenden stijl, werd B.de geestelijke leider van de oorlogsgeneratie (bijv. C h. Péguy, Psichari, Action Française).

Werken. Romans: Le culte du Moi : 1° Sous l’oeil des barbares (1888); 2° Un homme libre (1889); 3° Le jardin de Bérénice (1891) ; L’ennemi des lois (1892) ; Du sang, de la volupté et de la mort (1894) ; Un amateur d’âmes (1899) ; Le roman de l’énergie nationale : 1° Les déracinés (1897) : 2° L’appel au soldat (1900) ; 3° Leurs figures (1902) ; Amori et dolori sacrum (1903) ; Les bastions de l’Est (1905) ; Colette Baudoche (1909) ; Le voyage de Sparte (1909) ; Greco 1912) ; La colline inspirée (1913) ; Un jardin sur l’Oronte 1922). — E 8 s a y s : Huit jours chez M. Renan (1888) ; Scènes et doctrines du nationalisme (1902) ; La grande pitié des églises de France (1914) ; Chroniques de la grande guerre (14 dln. 1920 vlg.) ; Le génie du Rhin (1921) ; Taine et Renan (1922) ; Dante, Pascal et Renan (1923) ; Pour la haute intelligence française (1925). — Lit.: A. Thibaudet, Vie de M. B. (Parijs 1921); E. Curtius, M.

B. (Bonn 1921); V. Giraud, Les maîtres de l’heure, M. B. (Parijs 1923) ; H. Brémond, M. B. (Parijs 1924); J. Faure-Biguet, M.

B. (Parijs 1924); V. Klemperer, Romanische Sonderart (Halle 1926).

Baur.

< >