Bandinelli - genaamd B a c c i o, Italiaansch beeldhouwer: * waarsch. 1488 te Florence, ♱ 1660 aldaar. Leerling van zijn vader Michelagnolo di Viviano, bekend goudsmid, en van Gianfrancesco Rustici, beeldhouwer.
Ofschoon B. Michelangelo als concurrent haatte, onderging hij toch diens machtigen invloed. B. trachtte evenwel door het nog kolossalere Michelangelo te overvleugelen. Zijn werken (vele zijn niet voleindigd) munten uit door een groote technische vaardigheid en een ietwat koude bravour, die het aesthetisch genot echter niet verhoogt. De carrière van B. begint met den terugkeer der Medici naar Florence in 1512; zij verschaffen hem steeds vele opdrachten, evenals ook de Medici-pausen te Rome, die hem aldaar werk geven, alsook in de Casa Santa te Loreto. Tusschen 1527—1530 is B. te Genua werkzaam.
Werken: beeld van St. Pieter voor den dom te Florence (1515); Hercules en Cacus voor het Palazzo Vecchio te Florence (1534); Dood van Maria, reliëf in de Casa Santa te Loreto ; marmergroep van Orpheus en Cerberus, Palazzo Vecchio te Florence; octagonale koorafsluiting in den dom te Florence, met reliëfs (fragmenten nu in het dom-museum te Florence); figuren aan de graven van paus Leo X en paus Clemens VII in S. Maria sopra Minerva; beeld van Giovanni delle Bande Nere in Florence (alleen de reliëfs zijn door hem gemaakt). In het begin van zijn loopbaan schijnt hij ook geschilderd te hebben (zelfportret te Florence, Uffizi). Vele teekeningen heeft B. nagelaten. — L i t.: G. Poggi, Della statua di Orfeo di B.B. già. nel primo cortile del Palazzo Mediceo (Florence 1916); G. de Liphart, Un dessin de B., in Beaux-Arts (II 1924, 278-279).
A. B. de Vries.