Bachofen - Johann Jacob, 1841 prof. in het Romeinsch recht te Bazel, vooraanstaand rechts- en cultuurhistoricus. * 22 Dec. 1816 te Bazel, ♱ 25 Nov. 1887 aldaar. Legde den grondslag voor de vergelijkende rechtsgeschiedenis en heeft in zijn door romantische ideeën beïnvloede studiën over de Oudheid, den invloed van den godsdienst op het leven der Antieken en de beteekenis der antieke symbolen en mythologie onderzocht.
Bekend is zijn door Morgan verdedigde evolutionistische theorie, dat er in de oertijden van het menschdom een algemeene geslachtelijke vermenging (zie Promiscuïteit) zou geheerscht hebben; daarop zou de periode van het zie moederrecht, welks cultureele beteekenis hij met geestdrift geschilderd heeft, gevolgd zijn, daarna pas het vaderrecht. Zijn theorieën vonden in den laatsten tijd weer grooten bijval, maar ook besliste critiek, vooral door de nieuwe cultuurhistorisch-ethnologische onderzoekingen.
Werken: Die Geschichte der Römer (Bazel 1851). Keuze uit zijn werken: Das Mutterrecht, eine Untersuchung über die Gynäkokratie der alten Welt, nach ihrer religiösen und rechtlichen Natur (Bazel 1861); Gräber symboliek der Alten (Bazel 21925); Der Mythus vom Orient und Occident (uitg. M. Schroeter ; inleiding A. Baumler; 1926); Urreligion und antike Symbole (3 dln. Leipzig 1926). — Lit.: C. A. Bernoulli, J. J. Bachofen und das Mutterrecht (1924); id., J. J. Bachofen als Religionsforscher (1924); W. Schmidt en W. Koppers, Völker und Kulturen (1925, 256-297 ; 539-560, critisch); E. Fehrle, J. J. Bachofen und das Mutterrecht, in: Neue Heidelberger Jahrbücher (1927, 101 vlg.); K. E. Winter, Bachofen und die Romantik, in: Zeitschrift Schweiz. Kirchengeschichte (XXII 1929, 241 vlg.); A. Baumler, Bachofen und Nietzsche (1929); G. Schmidt, J. J. Bachofens Geschichtsphilosophie (1929). Andres.