Auto-da-fé - Portugeesche spelling van het Spaansche auto-de-fé = actus fidei = akte van geloof. Het woord dateert uit den tijd van de Inquisitie.
Dikwijls is de a. voorgesteld als kannibalenfeest met brandstapels en geroosterden, in waarheid was het een godsdienstige plechtigheid, waarbij de inquisiteur in tegenwoordigheid van geestelijke en wereldlijke overheid op plechtige wijze onschuldigen vrijsprak en berouwhebbenden, die hun dwaling op het missaal afzwoeren, boete oplegde. Vandaar de naam: geloofsbelijdenis, akte van geloof. Wie hardnekkig in dwaling bleef, werd aan den wereldlijken rechter overgeleverd, die hem dan ter dood, tot lijf- of kerkerstraffen veroordeelde. Een a. had plaats tijdens een hoogmis in de kerk of op een plein. Met rouwfloers omwonden kaarsen brandden op het altaar.
Een predikatie ging vooraf. Aan het slot gaf de Groot-inquisiteur den berouwhebbenden de absolutie. Schuldigen droegen tijdens de plechtigheid een pyramide-vormige muts en geelwollen tuniek (San benito = gezegende zak); voor begenadigden versierd met rood kruis, teeken van boete; voor verstokten geteekend met gedrochten en een menschenhcofd in vlammen (symbool van hel en dood). De eerste a. werd gehouden in 1482 onder Torquemada te Sevilla.
Lit.: Diet. d’Histoire et de Géographie Ecclésiastiques (V, 815-23).
Wachters.