Apuleius - Lucius, Platonisch philosoof, rhetor en schrijver, * ca. 125 n. Chr. te Madaura in Africa, uit voorname familie. Een echt kind van zijn tijd, die ons zijn tijd en zijn land op hun waarde leert schatten. Oppervlakkig en critiekloos, het air aannemend van een wijsgeer en van een religieuze ziel, is hij in waarheid een avonturier en een spotter. Zijn talenten, een groote, doch voor onzen smaak al te overvloedige en bloemrijke welsprekendheid, die hij zoowel schriftelijk als mondeling luchtte, wist hij te benutten in dienst zijner ijdelheid en zelfoverschatting.
Stijlvormen van alle tijden combineerde hij niet zonder zwier tot een toch eigen, aanstonds herkenbare wijze van zeggen. Als stijlmodel fungeerde hij lang, maar dat verdiende hij niet. Wel verdient hij nog steeds gelezen te worden. Zijn studies deed hij te Carthago en te Athene, en vertoefde eenigen tijd als advocaat te Rome. Zwerver van aanleg, bleef hij nooit lang op één plaats. Op één zijner tochten (van Madaura naar Alexandrië) ontmoette hij te Oea de moeder van een vroegeren studiegenoot, en trouwde deze oudere vrouw. Dit werd aanleiding tot het beroemde proces over toovenarij, dat tegen hem gevoerd is, en waaraan wij zijn Apologia danken. Dit pleidooi is buitengewoon handig en geestig en alleszins vermakelijk, maar bovendien zeer leerzaam voor den geest van dien tijd.
Behalve dit bezitten we van zijn vele geschriften nog: Metamorphosen, in 11 boeken: een realistische zederoman, waarvan hij de stof aan Grieksche bronnen ontleende. Door toovenarij wordt de held in een ezel veranderd en verhaalt ons zijn avonturen. Niet zelden is hij zeer onbeschaamd. Ingevlochten in dezen roman is o.a. het verhaal van Amor en Psyche. Verder de Florida, een bloemlezing uit zijn redevoeringen. Eindelijk een paar philosophische verhandelingen: De deo Socratis, De Platone et eius dogmate en De mundo.
Uitg.: o.a. van Oudendorp, Hildebrand, Helm; Ned. vertaling van den roman door dr. H. Boeken.
Slijpen.