Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 04-01-2024

Aiax

betekenis & definitie

in de Gr. myth. dragen twee helden dien naam :

1° Olliades, aanvoerder der Locriërs vóór Troia, speelt in de Ilias een tweederangsrol, die veelal een doublure is van die van zijn naamgenoot. Door Poseidon om zijn overmoed gestraft, komt hij om in de zee.
2° Telamonios, in de Ilias, is indrukwekkender. Ofschoon vorst van Salamis genoemd, vervangt hij Achilles niet zoozeer als legeraanvoerder dan wel als alleenstaande kemphaan, neemt meermalen tegen Hector den handschoen op en verdedigt haast gansch alleen de schepen tot het uiterste. Zijn figuur draagt nog een zeer archaïsch karakter, dank zij inzonderheid zijn „zevenhuidig” en „manbedekkend” schild. Hij blinkt uit door bovenmenschelijken moed, maar niet door verstand. Als Odysseus (= Ulysses) hem de door Achilles nagelaten wapens weet te ontfutselen, wordt hij waanzinnig van smart en razernij en stort zich op zijn zwaard : een thema, in de Gr. tragedie zeer geliefd en o.m. behandeld, maar met eenige afwijking, in Sophocles Aiax. V. Pottelbergh.

Voorstelling in de kunst.

Bekend zijn voorstellingen op vazen en als fresco’s. Van vóór de 6e eeuw de tweestrijd tusschen Aiax en Aeneas, op Achilles en Aiax bij het dobbelspel. Buikamphora van Exekias, Rome, een vaas in ouderen Korinthischen stijl. Ook die op buikamphora van Exekias, Achilles en Aiax bij het dobbelspel. Een vaas uit Z.Italië (Pisticci) is misschien een min of meer getrouwe weergave van den zgn. Razenden Aiax, een wandschildering van Nicias van Athene.

Hetzelfde thema behandelt later (le eeuw v. Chr.) Timomachos van Byzantium.

Knipping.

< >