1° h o o f d s t a d der kolonie Z.Austr. 1836 door vrije kolonisten, dus geen uit Eng. gedeporteerden, gesticht aan den voet van den Mount Lofty en genoemd naar de toenmalige koningin van Eng. Opp. 4 km2.
A., gelegen in vruchtbare cultuurvlakte aan de St. Vincent Golf, heeft karakter van een tuinstad. Schematisch stadsplan: breede loodr. op elkaar staande straten; door Torrensrivier in twee dln. gescheiden; park, dat heele stad omgeeft, maakt samengroeien met voorsteden onmogelijk. In de kern der stad „de City”, die handelscentrum is en waar de regeeringsgebouwen zich bevinden. W. deel is industriecentrum (vnl. wolgarenspinnerijen, machinefabr.). Wooncentra meest in het N. en de voorsteden.
Bevolking (met voorsteden 331220) bestaat overwegend uit Britten, ong. 95%. De Anglicaansche godsdienst domineert; het Iersche deel der bev. is meest Kath. Zeer veel kerken, vandaar de bijnaam van Heilige stad. Behalve talrijke lagere en middelb. scholen en universiteit bezit Adelaïde prachtige bibliotheken en musea.Met haar havens: G l e n e l g en de industriestad Port Adelaïde isA. door spoor- en waterweg verbonden; uitvoer bestaat bijna uitsluitend in landbouwprod., daarnaast ook ertsen. Havenverkeer is belangrijk, ong. 4,5 mill. ton. Voorn. scheepvaartverb. tusschen A. en Eur. worden onderhouden door: de P. and O. Line (Peninsular and Oriental Steam Navigation), Oriënt Pacific Line en de Deutsch Austr. Dampfschiff Gesellsch. Adelaïde Steamship Cy. en Australasian United Steam Navigation Cy. verbinden A. met de overige Austr. havens.
2° Rivier in Arnhemsland (N. territorium van Austr.). Waterrijkste rivier van dit gebied. Vanaf de monding in de Adambaai is de sterk kronkelende A. voor 800 tons-schepen ong. 22 km bevaarbaar.
Zwagemakers.