(Lat. = werking op afstand). Natuurphilosophisch wordt onder a. i. d. verstaan: een inwerking van een stoffelijke of niet-stoffelijke oorzaak op een stoffelijk ding zonder middellijk (door middel van een middenstof) of onmiddellijk plaatselijk contact.
De mogelijkheid der a. i. d. wordt wijsgeerig betwist. Met anderen nemen de zie dynamisten deze mogelijkheid aan. De meeste zie scholastieken echter zien een innerlijke tegenspraak tusschen het begrip inwerken op iets stoffelijks en het niet-in-plaatselijkcontact-treden der inwerkende oorzaak met het bewerkte stoffelijke ding, o.m. omdat de invloed der werkende oorzaak een physische realiteit moet zijn, die uitgaat van het werkende ding en wordt toegepast op het bewerkte. Deze toepassing nu der physische realiteit lijkt ondenkbaar zonder plaatselijk contact van werkend en bewerkt ding. Bevestiging dezer meening zien velen in het natuurwetenschappelijk feit, dat de hoegrootheid der krachten, waarmee bepaalde lichamen op elkander inwerken, afhangt van den afstand tusschen beide, eveneens daarin, dat door een ongeschikte middenstof de werking tusschen bepaalde lichamen niet plaats vindt. Tot voor kort verwierpen ook de meeste physici de a.i.d.Zie Relativiteitstheorie.
v. d. Born.