Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 04-01-2024

Actieve kool

betekenis & definitie

absorptiekool, ontkleuringskool, norit of carboraffin is zgn. amorphe koolstof; in staat groote hoeveelheden gas, kleurstoffen en andere stoffen te binden, zonder zelf eenige verandering te ondergaan. Ze wordt toegepast bij iedere fabricatie, waarbij ontgeuring of ontkleuring te pas komt, zooals in looierijen, destilleerderijen, suikerindustrie, oliefabrieken, waterleidingbedrijf, enz. en vormt ook het belangrijkste bestanddeel van de moderne gasmaskerbussen.

Geheel zuivere producten worden onder den naam norit of carboraffin voor medische doeleinden gebruikt. Houtskool, dat tallooze microscopische en ultramicroscopische poriën bevat, heeft een zeer groot opp., 1 cm3 werkzame houtskool heeft een opp. van ong. 1000 m2, en bezit hierdoor sterke adsorptieeigenschappen, welke men nog kan verhoogen door de houtskool aan een activatie-proces te onderwerpen, waartoe verschillende methoden bestaan. 1° Bij chemische activatie wordt het uitgangsmateriaal, bestaande uit verbindingen, die hoofdzakelijk uit koolstof, waterstof en zuurstof zijn opgebouwd, zooals vruchtenschalen, beuken- of dennenhoutskool, turfkool, bruinkool, steenkool enz., met chemicaliën, meestal zinkchloride, gedrenkt, en daarna tot roodgloeihitte verhit. Hierbij wurden waterstof en zuurstof practisch geheel als water verwijderd, zoodat de actieve kool achterblijft en door wasschen gereinigd kan worden.
2° Bij de s t o o m - activatie worden de koolstofrijke producten eerst gemalen en met behulp van een bindmiddel, bijv. water of melasse, tot een deeg gekneed en daarna langzaam verhit tot 1200°. Bij deze hooge temp. wordt het materiaal met stoom behandeld, waardoor een gedeelte van de koolstof wordt weggenomen C + H2O = CO + H2 en fijne, kleine kanaaltjes ontstaan.
3° Activatie-processen, waarbij in plaats van stoom lucht of koolzuur gebruikt wordt. ïn Nederland zijn voor de bereiding van a.k. fabrieken te Klazienaveen en bij de Hembrug (Zaandam).

Lit.: Kausch, Die aktive Kohle (1928).

Hoogeveen.

< >