16e president der Ver. Staten van N. Amerika (1861-’65), bevrijder van de Negerslaven en redder van de eenheid der Unie. * 12 Februari 1809 bij Hodgen’s Mill, in Hardin (nu Larue) County (Kentucky), ✝15 April 1865 te Washington.
Hij behoorde tot een eenvoudige Kwakersfamilie. In 1836 vestigde hij zich te Springfield als advocaat. Als afgevaardigde van Illinois naar het Congres sedert 1846, onderscheidde hij zich door vrijzinnige beginselen.
Doch eerst de twisten rond de kwestie van de afschaffing van de slavernij, die tot de stichting van de republikeinsche partij leidden (1854), brachten hem op het voorplan in het politiek leven. Hij deed zich immers als een beslist en moedig tegenstander van de slavernij kennen, waarom hij als republikeinsch candidaat tot president der Unie werd gekozen (6 Nov. 1860); op 4 Maart 1861 aanvaardde hij het presidentschap. Doch dit strekte nu aan de slavenhoudende staten uit het Zuiden tot voorwendsel om den Bond te verlaten en den reeds voorbereiden Secessie-oorlog te beginnen (13 April 1861).
L. voerde dezen met schrander beleid, maar in de principieele oplossing van de slavenkwestie ging hij buitengewoon voorzichtig te werk: pas op 22 Sept. 1862 richtte hij zijn vermaarde proclamatie tot het volk, waardoor hij aan de Negerslaven in de Zuidelijke staten de vrijheid beloofde, te beginnen van 1 Jan. 1863. In 1864 werd hij opnieuw tot president gekozen, doch slechts enkele weken, nadat hij de uitvoering van dit tweede mandaat had ingezet, werd hij door een dweepziek aanhanger der Zuidelijken, den tooneelspeler J. Booth, doodelijk gewond.
Na Washington behoort L. tot de meest populaire staatslieden van de Ver. Staten, wier burgers in hem de verpersoonlijking zien van de beste eigenschappen hunner natie. Een standbeeld te zijner eer werd 14 April 1876 te Washington onthuld.Uitg.: o.a. Complete works, comprising his speeches, letters, state papers and miscellaneous writings (uitg. d. J.G. Nicolay en J. Hay, 1920). — Lit.: J.G. Nicolay en J. Hay, A. L., a history (10 dln. 1890); W.H. Herndon en J.W. Weik, L. The true story of a great life (nieuwe druk d. P.M. Angle, 1930); A.J. Beveridge, A. L., 1809-’58 (2 dln. 1928, onvolledig); Dict. of Am. biogr. (XI 1933, 242-259; met opg. v. lit. en bronnen). Lousse.