of Utilisme (de eerste term werd ingevoerd door Jeremy Bentham (1748-1832), tevens de grondlegger, en J. Stuart Mill (1806— 1873); de tweede door Feuerbach), betekent in het algemeen: nuttigheidsstandpunt, beoordeling naar het principe van nuttigheid.
In de ethiek duidt het die richting aan, die de oorsprong van de zedelijkheid uit nuttigheidsoverwegingen afleidt; dus als einddoel van het zedelijk handelen uiteindelijk het algemene of (en) individuele nut aanneemt. Men gaat er van uit, dat, hoewel alle handelen oorspronkelijk vermeerdering van eigen geluk beoogt, de mens toch leert inzien, dat hij door te streven naar ,,het grootste geluk voor het grootst mogelijke aantal” zijn eigen geluk het best bevordert.
Dit middel tot zijn geluk wordt dan voor de mens door de gewoonte tot een doel op zichzelf, de gedraging krijgt zo een altruïstisch karakter. Deze overgang geschiedt collectief, onder invloed van het besef elkaar nodig te hebben (J.
Stuart Mill). j. H.
