(Gr., letterlijk: regering door God) is karakteristiek voor het oude volk Gods met zijn sterk domineren van de godsdienstige sfeer over de maatschappelijke en politieke terreinen en zijn samenvallen van natie en godsdienst. Ondanks het verzet in sommige kringen (dat men bijv. in sommige hoofdstukken van 1 Sam. kan beluisteren) werd ook het latere aardse koningschap in deze theocratische visie zo goed mogelijk ingevoegd.
Door Christus wordt in beginsel — door de wijze waarop Hij het Rijk Gods verkondigde en inaugureerde — dit geheel doorbroken en met name Paulus bevrijdt de Kerk van haar binding aan Joods-nationale elementen (2 ook Isolement). In de oude Kerk dreigde eerder het gevaar van caesaro-papisme dan van theocratische verkerkelijking. De Middeleeuwse osmose tussen Kerk en cultuur deed echter dergelijke tendenzen opkomen (zie ook Unam Sanctam; Inquisitie). Deze overspanning der pauselijke macht werd in de daarop volgende secularisatie gewroken.
Met een zeker terugkeren tot de houding der oude Kerk verdedigt de katholieke theologie thans de eigenstandigheid der verschillende levensterreinen, terwijl de Kerk tegelijkertijd hun betrokkenheid op de centrale sfeer en hun onderworpenheid aan Gods woord handhaaft zonder de wereld tot Kerk te willen maken (zie Kerk en Staat; Totalitarisme). Doch over beide staat het koningschap van Christus en gaat Gods Rijk opgericht worden. Vanuit deze theocratische werkelijkheid leeft de Kerk.
j. w.
