wordt in verschillende betekenissen gebruikt. Bij de Romeinen werd een bepaalde wijze van handelen bij het opdragen van een offer ritus genoemd.
Deze term vinden we in het kerkelijk spraakgebruik terug vanaf de 12de eeuw. Hij heeft dan de betekenis van het geheel van liturgische handelingen en gebeden dat aan een bepaalde Kerk eigen is.
In de 16de eeuw werd in plaats van ritus vaak het woord ceremonie gebruikt. Het is echter beter tussen deze twee woorden een onderscheid te maken.
Het woord ritus impliceert over het algemeen nl. meer dan het woord ceremonie, dat slechtseen bepaalde liturgische handeling aanduidt, bijv. knielen, staan. Tegenwoordig kunnen we het volgende gebruik van het woord ritus vaststellen:1.Ritus is een bepaald complex van liturgische gebeden en handelingen, die in hun geheel een dienst vormen. Zo spreken we van een huwelijksritus, een begrafenisritus. Ook kan het woord gebruikt worden voor een afgesloten onderdeel er van.
2.Ritus duidt aan het geheel van liturgische voorschriften betreffende handelingen en gebeden, die aan een Kerk of orde eigen zijn. In deze zin spreken we van de Dominicaanse of van de Ambrosiaanse ritus (Milaan). Het is dan identiek met liturgie.
3.Behalve het complex van liturgische voorschriften kan het woord bovendien nog het complex van voorschriften betreffende kerkordening en tucht aanduiden. Deze inhoud ligt ten grondslag aan de verdeling van de Kerk in de Kerk van de Westerse en de Kerk van de Oosterse ritus. Het begrip „Oosterse ritus” is hier identiek met „niet-Westers”. In veel gevallen duidt men er echter de voornaamste Oosterse ritus mee aan, nl. de Byzantijnse. Op zich immers kan de Oosterse ritus in verschillende andere ritussen worden onderverdeeld, die elk een eigen liturgie en discipline bezitten. Deze onderverdeling verschilt bij de auteurs aanmerkelijk naar gelang van de vorm die bij deze onderscheiding wordt aangelegd. De meest gangbare verdeling kent 5 hoofdgroepen:
1. de Byzantijnse;
2. de Armeense;
3. de West-Syrische;
4. de Oost-Syrische;
5. de Alexandrijnse of Koptische. Verder zie Oosterse Kerken.
L. E.
