Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

NACHTWAKE

betekenis & definitie

In de eerste eeuwen der Kerk was het gewoonte dat de Christenen de verrij zenisnacht wakend en biddend doorbrachten. De gedachte dat Christus in deze nacht zou terugkeren was hier niet vreemd aan (parousie-gedachte).

St. Augustinus noemt deze nacht de moeder van alle nachtwaken.

Later (eerste aanzet reeds 4de eeuw) werd deze wake vervroegd, eerst naar de avond, dan naar de Zaterdagmorgen. Onder Pius XII werd zij gedeeltelijk weer hersteld.

Ook op bepaalde feesten van Martelaren, en in de Romeinse Kerk in de nacht van Zaterdag op Zondag gedurende de Quatertemperdagen, werd de nacht in gebed en met lezingen en gezang doorgebracht. In de vroege morgen werd de bijeenkomst door de Eucharistieviering afgesloten.

In Rome werden in de nachtwake van de Quatertemperdagen de priesters gewijd. Ook deze nachtwaken zijn verschoven naar de voorafgaande dag (overblijfsel : 6 lezingen op Quatertemperzaterdag; vigilies -betekent nachtwaken van heiligendagen en grote feestdagen).

Behalve deze officiële nachtwaken was het privaat doorbrengen (gedeeltelijk althans) van de nacht in gebed bij de Christenen van de eerste eeuwen zeer verspreid. De monniken verrichtten het nachtelijk gebed gezamenlijk.

De gelovigen konden hierbij tegenwoordig zijn. Dit nachtelijk gebed leeft nog voort in de Metten (met de Nocturnen) van het Koor- en Breviergebed.

In sommige orden wordt dit deel van het Officie nog 's nachts gebeden (vergelijk Ps. 118 : 62; 133 : 2; Luc. 6 : 12 enz.) L. B.

< >