is een gebruikelijke naam voor de oud-Perzische godsdienst, die tot op heden voortleeft in het geloof van de Parsi’s, destijds naar India uitgeweken om aan de Moslimse vervolging te ontkomen. De Avesta, het heilige boek van het Mazdeïsme, brokstuk uit een rijkere godsdienstige literatuur, bevat de verkondiging van Zarathustra, de stichter van het Mazdeïsme over wiens leven weinig bekend is.
Hij moet geleefd hebben tussen de iode en de 5de eeuw v. Chr., waarschijnlijk in N.O.-Iran, moest vluchten wegens de miskenning van zijn stamgenoten en vond bescherming bij vorst Vishtaspa.
Zijn verkondiging riep op tot trouw aan Ahura Mazda (de Wijze Heer) en aan zijn rijk van waarheid, reinheid en leven. Tegenover dit rijk staat het domein van de leugen, de onreinheid, de dood.
Spenta Manyu, de goede, zegenwerkende geest, en Ahra Manyu, de boze geest, zijn tweelingbroer, bekampen eikaar. Ahura Mazda wordt bijgestaan door de 6 Amesha Spenta (de zegenwerkende onsterfelijken), een soort aartsengelen.
De tegenstelling tussen waarheid en leugen heeft niet alleen kosmische diepte, maar speelt zich ook af in historische dimensies. De wereldgeschiedenis voltrekt zich in 12 000 jaar, verdeeld in 4 perioden.
Het einde is Frashokereti (de verheerlijking), de afrekening, de definitieve vernietiging der destructieve machten. Tevoren zijn drie heilanden verschenen.
In deze kosmische strijd moet de gelovige de goede keuze doen.
Typerend voor het Mazdeïsme is het pathos van de strijdende vroomheid.
Bij zijn tocht naar W.-Iran is dit dualisme overgegaan in een monisme, dat Zervan akarano, de onbegrensde tijd, aanneemt als beheersend beginsel. c. j. B.
