Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

HONGARIJE

betekenis & definitie

Oosteuropese volksrepubliek, telt 9,5 millioen inwoners, v.w. 60 pct. Katholiek, 27 pct.

Prot. (21 pct. geref., 6 pct. luthers), 3 pct. Orthodoxen, 10 pct. andersdenkenden (onder wie 4,5 pct.

Joden). De Hongaren zijn van oorsprong een Aziatisch volk van Mongoolse afkomst.

De kerstening van het land geschiedde onder vorst Géza I (972-997), die zich liet dopen, en onder diens zoon Vajk (Stephanus I, de Heilige; 997-1038), die in 1001 met de door Paus Silvester II gezonden kroon tot koning werd gekroond. De Reformatie won aanvankelijk in Hongarije veel terrein, eerst de lutherse, daarna vooral de calvinistische.

Tot op heden zijn er een Lutherse Kerk met sterk Duitse inslag, een Gereformeerde Kerk (de enige gereformeerde Kerk die een bisschop heeft) en een Anti-trinitarische Kerk. De Contrareformatie heeft het verloren gegane terrein grotendeels herwonnen.

Sinds 1833 hebben de Protestanten volledige rechtsgelijkheid met de Katholieken. Vóór Wereldoorlog II hebben de Katholieken een tijd van groot geestelijk verval meegemaakt; daarna begon een réveil, dat door het intreden van Wereldoorlog II zich niet kon doorzetten.

Het land telt drie kerkprovincies; de kerkprovincie-grenzen lopen echter niet parallel met de huidige landsgrenzen. De aartsbisschop van Esztergom, die vorst-primaat is van Hongarije, is tevens kardinaal.Na Wereldoorlog II is de Hongaarse republiek spoedig in handen van de communisten gevallen, hetgeen tot een reeks van moeilijkheden en tot een ware kerkvervolging heeft geleid. In 1948 werd de kardinaal-primaat Mindszenty gevangengenomen en in 1949 veroordeeld. In 1951 volgde een proces en veroordeling van zijn plaatsvervanger, Mgr. Grosz.

Intussen had de staat reeds de Kerk geheel binnen het kerkgebouw teruggedrongen, kerkelijke goederen geconfiskeerd, scholen overgenomen en talrijke communistisch gezinde priesters als supervisoren aan de bisschoppen toegevoegd. In 1950 is een overeenkomst met de staat gesloten, doch de uitvoering daarvan heeft ontelbare malen aanleiding gegeven tot conflicten. Behalve kardinaal Mindszenty en Mgr. Groszie zijn nog verschillende andere kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders van hun vrijheid beroofd.

Ook met de protestantse Kerken heeft de communistische regering verdragen afgesloten, waarbij o.a. een aflopende subsidieregeling is vastgesteld; ook hier ontbreken de spanningen tussen Kerk en Staat niet, getuige bijv. de afzetting van de lutherse bisschop Ordass in 1948. j. H. H./P. M.

< >