of tegen-Christus is de aanduiding van de rechtstreekse tegenspeler van Christus in de geschiedenis. In 1 Jo. 2 : 18 is hij een figuur, die de lezers kennen; daar en in 1 Jo. 2 :22, 4:3, 2 Jo. 7 worden zij als Antichrist aangeduid, die de menswording loochenen.
Paulus laat hem 2 Thess. 2 : 3— 12 als mens der wetteloosheid opkomen uit een algemene afval en dan krijgt het beeld ook politieke trekken, reeds in Dan. 11 : 31, 36 te vinden. Velen zien hem dan ook beschreven in het beest van Openb. 13, de macht van het wereldrijk, dat door de valse profetie wordt gesteund.
Volgens deze gegevens speelt dus in de geschiedenis een macht een rol, die rechtstreeks ingaat tegen de Verlosser. Deze antichristelijke macht vertoont zich in verschillende tijden op verschillende wijzen; tenslotte ontwikkelt zij zich volledig in een algemene afval en verbreking der banden, die nu nog zulk een apostasie tegenhouden, en belichaamt zij zich in een wereldrijk met staatsvergoding.
Aan deze antichristelijke macht in haar laatste ontwikkeling maakt dan Christus zelf bij zijn verschijning een eind. In de Oude Kerk is aan dit beeld nog allerlei toegevoegd, deels ontleend aan de vóór-christelijke apocalyptiek.
In de Middeleeuwen weet men veel van de wonderen van de Antichrist. Dan maakt ook de oppositie tegen de hiërarchie zich van het Antichristmotief meester en duiden de Spiritualen onder de Franciscanen de paus als de Antichrist aan.
Luther deed dit eveneens, toen hij op 10 December 1520 de pauselijke bul verbrandde als de bul van de Antichrist. Karl Barth noemde de analogia entis (zie Analogie) een uitvinding van de Antichrist.
Willekeur in het typeren als antichristelijk van historische krachten, waarvan men gevaar ducht voor de Kerk, valt evenzeer te veroordelen als het niet willen zien van dergelijke krachten als tekenen der tijden, Matth. 16 : 3. Ook in de literatuur speelt het Antichristmotief een rol.
R. s.
