is een uit Amerikaanse toestanden opgekomen beweging, die, met het oog op de bekering van de moderne mens met zijn zin voor vrijheid en zijn rationalistische en pragmatistische instelling, voor een aanpassing van het katholieke leven en van de bekeringsmethode pleitte. Zij ontstond onder invloed van ls.
Th. Hecker (1819-1888), bekeerling en priester, werd door andere Amerikanen overgenomen en ontwikkeld en gaf aanleiding tot een hevige polemiek toen een door abbé Klein verzorgde en ingeleide Franse vertaling van Heckers biografie (1894) ook Franse geestelijken er voor won.
Men verlangde minder intransigentie in secundaire leerstukken, wilde meer nadruk op de overeenkomst dan op de verschillen met andersdenkenden en hechtte vooral veel belang aan het feit, dat de behoefte van de moderne mens juist in het Katholicisme het beste antwoord vindt. Het katholieke leven zou voortaan meer moeten worden geleid door het persoonlijke vrije initiatief en de inwerking van de H.
Geest, waarvoor de heersende kerkelijke tucht een belemmering zou zijn. Om deze reden achtte men ook de kloostergeloften met haar plichtskarakter en onderwerping aan regels en overheid minder aangepast aan de nieuwe tijd en vroeg men grotere waardering voor de natuurlijke en actieve deugden (zie Activisme) dan voor de bovennatuurlijke (men bedoelt: specifiek christelijke) en zgn. passieve, zoals gehoorzaamheid, nederigheid enz.
Op 22 Januari 1899 werd het Amerikanisme door Leo XIII in zijn brief „Testem benevolentiae” als te naturalistisch, liberalistisch en conformistisch van inslag afgewezen. A.
V. R.
