door Alexander de Grote gesticht, centrum van wetenschap en cultuur in de Oudheid, waar de Diaspora-Joden een vrij zelfstandig en invloedrijk kwartier hadden (Aristobulus, Philo e.a.), zal de plaats geweest zijn, waar omstreeks 200 v. Chr. de oudste bestaande Griekse vertaling van het O.T., die bekend staat onder de naam Septuagint , tot stand gekomen is.
Reeds vroeg moet het Christendom er ingang hebben gevonden, al ontbreken ons dienaangaande nadere historische bijzonderheden. Volgens een onbevestigde traditie zou Marcus er de eerste bisschop geweest zijn.
Terwijl Alexandrië aanvankelijk een kweekplaats was van een syncretistisch gekleurd gnosticisme, dat zich kenmerkte door vreemde speculaties, werd het tegen het einde der 2de eeuw steeds meer een belangrijk centrum van beoefening der theologische wetenschap, die zich concentreerde in de Alexandrijnse School. De bisschoppen van Alexandrië bezaten ten opzichte van de overige bisschoppen en de Kerk in Egypte een onomstreden machtspositie, die zelfs uitgebreid werd over het gebied van Thebais, Libye en Cyrene.
Hun invloed ook buiten deze kring was groot. De nauwe met Rome onderhouden betrekkingen droegen het hare bij tot versterking van deze invloed.
Het streven om voor het gehele Oosten de leiding van de Kerk aan zich te trekken bracht de patriarchen van Alexandrië, gelijk deze metropolieten genoemd werden, in de 4de en 5de eeuw in conflict met de patriarchen van Constantinopel. In deze machtsstrijd waren zij de verliezende partij.
Na de verovering van Egypte in 460 door de Arabieren heeft Alexandrië in de kerkgeschiedenis geen rol kunnen spelen. Thans is er nog gevestigd de patriarch van de Oosters-Orthodoxe Kerk, wiens invloed sedert de 19de eeuw weer is toegenomen (zie kaart Chr.
Kerk in de Oudheid). D.
N./J. w.
