Jules Grandgagnage

Schrijver op Ensie

Gepubliceerd op 21-07-2021

Zedenroman

betekenis & definitie

Een zedenroman is een roman die nauwgezet de gebruiken, het gedrag en de verwachtingen van een bepaalde sociale groep op een bepaalde tijd en plaats beschrijft. Meestal worden de personages in de roman ook gevormd door de omstandigheden waarin ze leven. Een voorbeeld hiervan is Jane Austens 'Pride and Prejudice'. De zedenroman is vaak, hoewel lang niet altijd, satirisch.

De schrijver van een zedenroman wil in de eerste plaats een beeld schetsen van de gebruiken, waarden en zeden van een bepaalde sociale groep. Plot en intrige zijn bij deze variant van de roman van ondergeschikt belang. Voor zijn 'zedenschildering' kiest de auteur een specifieke groep mensen uit een bepaalde tijd en milieu en tracht die door rake observaties te karakteriseren.

Reeds in 1666 verscheen 'Le Roman bourgeois' van Antoine Furetière over het leven van de Parijse burgerij. Een andere vroege zedenroman is 'Manon Lescaut' uit 1731 van Antoine François Prévost. Pas in de 19e eeuw zou dit subgenre van de roman echt doorbreken met werken als Honoré de Balzacs 'La Comédie humaine' in Frankrijk en William Makepeace Thackeray's 'Vanity Fair' in Engeland. Industrialisatie, verstedelijking en revoluties in transport en communicatie gingen vooral in Engeland gepaard met ingrijpende veranderingen in de sociale hiërarchie, wat werd weerspiegeld in de thematiek van de zedenroman.

De zedenroman wordt gedomineerd door vrouwen - als auteurs, als onderwerpen en vaak als bedoeld publiek. Bekende Engelstalige auteurs van zedenromans zijn onder anderen Henry James, Evelyn Waugh, Jane Austen en Edith Wharton. Zedenromans uit het Nederlandse taalgebied zijn bijvoorbeeld 'Armoede' (1909) van de Nederlandse schrijfster Ina Boudier-Bakker en 'Het duistere bloed' (1930) van de Vlaamse schrijver Lode Zielens.