Cogito ergo sum is een Latijnse uitdrukking die betekent "Ik denk, dus ik ben", of "Ik denk, dus ik besta". Het wordt meestal geassocieerd met de Franse filosoof René Descartes, die in "Principia Philosophiae" (prima pars, art. 7) schreef: "Ego cogito, ergo sum" , en in Meditationes de Prima Philosophia, of Meditaties: "Ego sum, ego existo ", en in Discours de la méthode, in het Frans: "Je pense , donc je suis", wat ook betekent 'ik denk, dus ik ben'.
Deze uitspraak moet worden begrepen als een gevolg van de overwegingen van Descartes. In "Metafysische Meditaties" probeert hij een vast punt in de wereld te vinden, iets dat zeker is. Descartes is een rationalist, en als hij erover nadenkt, blijkt dat bijna niets in de wereld zeker is. In zijn gedachte-experiment van systematische twijfel neemt hij bijvoorbeeld niet langer als vanzelfsprekend aan dat zijn lichaam bestaat. "Het zou kunnen dat er een kwade dwaas-god is die het zich in mijn hoofd voorstelt", denkt hij en doelt op het feit dat hetzelfde kan gebeuren als je slaapt. 'Het feit dat ik hier zit, is misschien iets dat ik me verbeeld', dacht Descartes. Maar dan komt de conclusie: 'Het vaste, zekere ding in de wereld is mijn eigen bestaan.' Zelfs als er een dwaze god is die mij bedriegt, moet ik nog steeds bestaan. Ik moet het een of het ander zijn.' Dus omdat Descartes denkt – en deze overwegingen heeft – moet hij bestaan.
Søren Kierkegaard bekritiseerde dit axioma. Hij zei dat de zin een tautologie was omdat hij zichzelf aannam. Hij geloofde dat men "Cogito ergo sum" zou kunnen herformuleren tot:
"x" denkt.
Ik ben die "x".
Daarom denk ik.
Daarom ben ik.
Men spreekt daarnaast over 'het cogito' om uitdrukking te geven aan de intuïtie die het subject heeft verkregen dankzij zijn bewustzijn van zichzelf. Het cogito wordt dan opgevat als een ontdekking die niet langer altijd verbonden is met Descartes zelf.
