(bra'zïliә) o. [braziel .→. roodhoutland] republiek in Zuid-Amerika.
Hoofdstad : Rio de Janeiro.
1. Aardrijkskundig. 8 511 189 km2. Het Amazonegebied is zo goed als geheel met oerwoud bedekt en levert veel caoutchouc; daaromheen steppen (campas) waar rijke mijnen (diamant, goud, ijzer) ontgonnen worden; het kustgebied vanaf de Amazone-monding wordt bebouwd (tarwe, tabak, katoen, cacao) en door het grootste gedeelte der bevolking bewoond. 46 000 000 inwoners die Portugees spreken en meestal katoliek zijn (40% blanken, 32% mestiezen, 15 % negers en mulatten. 9 % Indianen). Uitvoer: koffie, suiker, huiden, vlees, tabak, cacao, katoen.
2. Geschiedkundig. Brazilië werd 1500 door CABRAL ontdekt en voor Portugal in bezit genomen. Het kustland was nl. gelegen ten oosten van de grens die paus Alexander VI had vastgesteld tussen de Spaanse (ten W.) en de Portugese bezittingen. Tijdens de vereniging van Portugal met Spanje in 1624, bezette de Nederlandse Westindische Kompagnie een groot gedeelte der kuststreek. JAN MAURITS VAN NASSAU was de eerste Nederlandse goeverneur (1637-1644) van Brazilië dat in 1661 weer aan Portugal moest worden afgestaan. In 1808, toen JAN IV uit Portugal werd verjaagd door NAPOLEON I, kwam hij naar Brazilië, dat 1815 koninkrijk en, na de terugkeer van JAN naar Portugal, 1822 keizerrijk werd onder Jan’s zoon PEDRO I. Deze deed 1831 afstand van de troon ten gunste van zijn zoon PEDRO II die 1889 werd afgezet. Sindsdien is het een republiek, die vaak met financiële krisissen en opstanden te strijden heeft. 1915 Vredesverdrag met Argentinië en Chili (ABCstaten). In okt. 1917 verklaarde Brazilië de oorlog aan Duitsland, zonder er aktief deel aan te nemen. VAEGAS, die in 1930 president werd, was de bezieler van het moderne Brazilië, dat hij van een diktatoriaal tot een demokratisch land wilde omvormen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog (1939-1945) steunde hij de Verenigde Staten en verklaarde de oorlog aan de Asmogendheden. Een ware demokratie is echter Brazilië thans nog niet. Sedert 1945 is president : DUTRA, het hoofd der sociaaldemokratische partij.