Synesthesie is de koppeling van gehoor, zicht, smaak, tast en/of reuk tot één ervaring. Een voorbeeld hiervan is de associatie van kleur met toon, zoals een heldergroene klank. Synesthesie is een multizintuiglijke ervaring.
Pasgeborenen leven in een zintuiglijke oersoep van gewaarwordingen, waarbij ze zintuiglijke ervaringen als één geheel ervaren en nauwelijks onderscheid maken tussen licht, geluid, smaak, geur, en dergelijke. De zintuigen van een baby beginnen zich pas na enkele maanden te scheiden. Steeds meer verbindingen tussen zintuiglijke domeinen worden dan gesnoeid en ontkoppeld. Hierdoor ontstaat een toenemende scheiding van zintuiglijke hersengebieden.
Wanneer peuters eenmaal naar school gaan, raken de synesthetische vermogens nog verder op de achtergrond. De gave van synesthesie (van 'syn', samen, en 'aisthesis', gewaarwording) verdwijnt bij de meeste mensen definitief. Een klein aantal volwassenen ontdekt later – vaak als schokkende openbaring – dat anderen geen synestheten zijn. Deze mensen ervaren geen combinaties van zintuiglijke indrukken meer. De synestheet daarentegen bezit nog steeds de bijzondere gave waarbij één zintuig tegelijkertijd een gewaarwording in een ander zintuig oproept, zoals het horen van kleuren bij het luisteren naar muziek. Dit ontstaat door intact gebleven kruisactiveringen in de hersenen, waarbij muziek-kleur-synesthesie, muziek-smaak-synesthesie of letter-kleur-synesthesie optreden.
De kleurervaringen van de zeldzame muzieksynestheet zijn permanent en consistent en volgen altijd dezelfde richting: van het horen van geluid naar het zien van kleur. Deze ervaringen verschillen van kleurassociaties die optreden onder invloed van muzikaal geweld of als gevolg van geestverruimende middelen.
Alles bij elkaar genomen, synesthesie is geen afwijking, handicap, gebrek of neurologische aandoening. Mensen kunnen synesthesie koesteren. De wereld van de kunsten, spiritualiteit en openbaring zou zonder synesthesie veel minder rijk en boeiend zijn.
