Jannes H Mulder

Schrijver op Ensie

Gepubliceerd op 28-07-2024

Gebaren van dieren

betekenis & definitie

Een diergebaar is een samengestelde lichamelijke beweging waarbij het dier uitgaat van een gedeelde betekenisgeving.

Menselijke arm- en handgebaren zijn geëvolueerd uit de voorpoten van dieren. In de interactie tussen twee dieren ontstaan gebaren zoals kwispelen, fronzen of tanden tonen. Dieren geven richting aan met kopbewegingen, gestrekte nekken, opgeheven oogleden en getuite lippen. De Darwinistische overgang naar rechtop lopen maakte de voorpoten vrij voor andere functies.

De bek evolueerde naar de mond, en vocale uitingen zoals blaffen en grommen leidden millennia later tot spraak en taal. Schrift ontstond relatief recent in de menselijke geschiedenis. Diergebaren en lichaamstaal vormen een oeroude combinatie.

Gebaren van dieren zijn uitgebreid bestudeerd door wetenschappers zoals Konrad Lorenz (ganzen), Frans de Waal (apen) en Nikolaas Tinbergen (vissen). Etende dieren keren soms hun rug naar anderen, stampvoeten of werpen zich woedend ter aarde na gezichtsverlies. Troostende, gezaghebbende, liefdes- en speelgebaren zijn waargenomen, evenals dialecten van diergebaren. Recent onderzoek richt zich op zebra's en woestijnratten.

Antropodenial, het ontkennen van menselijke eigenschappen in diergedrag, staat tegenover antropomorfisme. Dankzij goed onderzoek en nieuwe filosofische inzichten krijgt diergedrag een meer politieke betekenis. Mensen blijken in vergelijking met andere dieren minder uitzonderlijk dan eerder gedacht.