Veertig martelaren van Sebaste is een icoontype. Op 9 maart wordt het feest van de veertig martelaren gevierd, die – zoals in het Stroganov-schilderboek staat - ‘in een zee hun martelaarschap voltooiden’.
Tijdens de christenvervolgingen in de vierde eeuw moesten 40 Cappadocische soldaten, die hun geloof in Christus niet wilden afzweren, een nacht in ijskoud water doorbrengen. Van degenen die s’ochtends nog leefden, werden de knieën verbrijzeld, waarna de lichamen werden verbrand en de as in zee werd gestrooid. Een van de soldaten vluchtte naar het warme badhuis, waar hij onmiddellijk dood neerviel. De dienstdoende heidense wachtofficier was zo onder de indruk van de geloofstrouw van de christelijke soldaten dat hij zijn uniform uittrok en naast hen in het water ging staan, waardoor hij ook de marteldood waardig werd.
