Ikonen Lexicon

Karin Braamhorst (2004)

Gepubliceerd op 01-03-2017

Galaktotrophusa

betekenis & definitie

Galaktotrophusa is de zogende Moeder Gods (lat. Maria Lactans), Moeder Godsicoon, dat geïnspireerd is op teksten uit het Nieuwe Testament, zoals Lukas 11, 27: ‘Gelukkig de schoot die U gedragen heeft en de borsten die U hebben gevoed’. Of, in overdrachtelijke zin: 1 Kor. 9, 14: ‘Zo heeft ook de Heer voor de verkondigers van het evangelie bepaald, dat zijn van het evangelie moeten leven’.

Het motief van de Moeder Gods die haar kind zoogt was in Egypte en Griekenland al lang bekend. Ook op Koptische iconen is dit type te zien. In het Westen was het voeden van het Kind een volkomen natuurlijke gebeurtenis, maar bij iconenschilders in het Oosten constateer je een zekere schroom bij de behandeling van dit thema. Zo is vaak de borst overdreven klein en onnatuurlijk hoog afgebeeld. Na de overwinning van de iconodulen in 842 distantieerde de kerk zich geleidelijk van dit beeldmotief en werden iconen met deze afbeelding schaarser. De afbeelding van de melkdrinkende Christus is een van de meest suggestieve uitbeeldingen van zijn menselijke natuur. Teksten verwijzen naar het verband tussen de moeder die haar kind koestert en voedt en de moeder die haar dode zoon in haar armen heeft. De melk wordt vergeleken met het bloed uit Christus’ wond: ‘Hij zuigt niet alleen aan de borst: hij drinkt de melk van de genade die uit zijn zijde welt, want de melk is niets anders dan wit bloed.’

< >