maçonnerie, een geestelijk-maatschappelijke beweging v. zeer ouden oorsprong (in zekeren zin voortzetting der Egypt. en Grieksche → Mysteriën), belichaamd i/e geheim genootschap, dat zijn leden o/d geheele beschaafde wereld telt en zich, blijkens zijn constitutie, ten doel stelt ,,de ontwikkeling v. al die eigenschappen v geest en gemoed, die den mensch en de menschheid kunnen opvoeren naar hooger geestelijk peil”, zulks zonder te letten op verschillen in stand, godsdienst, staatkundige richting, enz. De leden zijn plaatselijk of districtsgewijze vereenigd tot loges, die groepsgewijze (veelal landelijk) weer groot-loges of orden vormen.
In de loges werden zeer oude ritualen beoefend, die zorgvuldig geheim worden gehouden, evenals een stelsel v. herkenningsteekens, enz., dat de vrijmetselaars bezitten. Ofschoon de vrijmetselarij als zoodanig „neutraal” is, vormt deze beweging in verschil!, staten een belangrijken (achter de schermen werkenden) factor op politiek gebied. Naast de algemeene of mannelijke v. bestaat tegenwoordig een gemengde v., waarvan ook vrouwen lid kunnen zijn.
