Encyclopedie voor Iedereen

John Kooy (1933)

Gepubliceerd op 22-05-2021

Uurwerk

betekenis & definitie

instrument v/d aanwijzing v/d tijd; oudste vorm was de zonnewijzer, waarbij een onder een bepaalden hoek geplaatste staaf een schaduw werpt o/e bord dat door middel v/d cijfers 1—12 de uren aangeeft; bekend b/d Grieken en Perzen en i/h Oude Test. genoemd in 2 Kon. 20 : 11. Hierna kwamen het wateruurwerk en dc → zandlooper, waarbij een vastgestelde hoeveelheid water of zeer fijn zand langzaam wegliep i/e vooruit bepaalde tijdruimte.

Het wateruurwerk was d/h verdampen v/h water zeer onzuiver. In de 9de eeuw werd het raderuurwerk uitgevonden, aanvankelijk door een koord met gewicht, naderhand door een opgewonden veer in beweging gebracht. → Huygens vond het → slingeruurwerk uit. In zakuurwerken of horloges is de slinger vervangen d/d onrust. Sinds deze eeuw ook → elect. klokken en → synchroonklokken in gebruik, in/e nauwkeurigheid, tot op 1/100 sec.

< >