Zo werd het bedrijf van een valkenier genoemd dat bestond in het jagen met afgerichte valken. In geval van haviken sprak men van een havikier.
In ons land mag alleen met speciale vergunning gejaagd worden met havik en slechtvalk. Vroeger werden de vogels gewoon uit het nest gehaald, als ze net hadden leren vliegen. In de meeste landen is dat tegenwoordig verboden. De vogels werden ondergebracht in een donkere, droge schuur. Als zitplaats diende een lange stok op 120 cm boven de grond en voorzien van een gordijn. Buitenshuis gebruikte men een zitplaats als afgebeeld bij voor haviken. Valken kregen een houtblok als zitplaats.Uitrusting
1 De kap of huif dient om de zenuwachtigheid van de valken te verminderen. De kap wordt gedragen vóór de vogel wordt losgelaten en moet de ogen bedekken.
2 Aan elke poot wordt een belletje bevestigd met een leren riempje. Elke bel geeft een andere toon.
Hiermee kan de vogel worden gelokaliseerd.
3 Ook aan de poten komen riemen (schoenen).
Voor het loslaten van de vogel worden deze losgemaakt.
4 Metalen wartel tussen de riemen.
5 Koppelriem.
6 Speciale knoop verbindt de koppelriem aan de ring.
Het voeren.
De vogels worden door de valkenier met de hand gevoerd. Dat gebeurt dagelijks, of ook wel om de andere dag. Dat komt meer overeen met de natuurlijke levenswijze. Gevoerd kan worden met rauw vlees van vogels, muizen of konijnen.
Om verveling tegen te gaan krijgen de vogels kippevleugeis, maar veren of vacht zijn ook noodzakelijke onderdelen van de voeding.
De vogels mogen niet te vet worden en daarom wordt hun gewicht gecontroleerd.
Gezondheid.
Voor de gezondheid van de stootvogels is strikte hygiëne nodig. Er moet voor gezorgd worden dat de dieren geen last hebben van tocht en vochtigheid. Bij regen of mist wordt er niet gejaagd.
Wel moet er dagelijks gebaad kunnen worden.
Voor lichte ziektes volstaat warmte en licht voedsel.
Trainen.
Om de vogels te kunnen trainen moet men wel deskundig zijn. Eerst wordt de vogel tam gemaakt. Dat gebeurt vaak door het dier slaap te onthouden; soms voor 2 dagen. Daarna wordt het eten uit de hand geleerd en de aanraking met de mensenhand.
De volgende stap is het leren vliegen over steeds groter wordende afstand aan de koppelriem en aan een lange lijn. Als lokaas wordt daarbij een duivevleugel gebruikt bij valken.
Het vliegen.
De vogels tonen hun bereidheid tot vliegen door het opzetten van de veren. Het vliegen wordt gedaan vóór een maaltijd, om de dieren ’scherp’ te maken.
De valken worden met kap buitengebracht en men werkt tegelijk met honden. Wordt er prooi ontdekt, dan wordt de kap afgenomen en de riemen worden losgemaakt. De vogel vliegt dan eerst omhoog.
Haviken worden zonder kap naar buiten gebracht. Zij vliegen regelrecht op de prooi af.
Het zitten op de hand.
Een rechtshandige valkenier laat de vogel op de gehandschoende linkervuist zitten (a) met de twee riemen in de handpalm. De koppelriem hangt in twee slagen om de pink.
Hoe langer een vogel vrij blijft, des te minder kans is er op terugkeer. Daarom worden de vogels meteen opgespoord met behulp van de belletjes aan de poten.
Soms gelukt het wel een valk met aas uit een boom te lokken. Heeft het dier echter de prooi juist verorberd, dan is er maar weinig kans.
