Zoogdieren met gespleten hoeven vormen de zoölogische orde Artiodactyla. Bij deze dieren is het gewicht gelijk verdeeld over de derde en de vierde teen van elke voet.
Meer tenen kunnen al dan niet aanwezig zijn, hetgeen van de soort afhangt. Er zijn drie suborden: de Ruminantia (die geiten, schapen, koeien, herten, antilopen en giraffes omvatten); de Tylopoda (lama’s en kamelen) en de Suiformes (zwijnen en nijlpaarden). De meeste Artiodactyla zijn herbivoren; de leden van de Ruminantia en de Tylopoda hebben een ingewikkeld maagstelsel en herkauwen hun voedsel. Vele Artiodactyla, speciaal de mannetjes, hebben horens. Geiten, schapen, koeien en zwijnen hebben alle een lange domesticatiegeschiedenis. Gedurende meer dan 5.000 jaar heeft de mens deze dieren geteeld en verzorgd om hun wol, melk of vlees.
Tegenwoordig worden al deze dieren gewoonlijk in betrekkelijk grote aantallen gehouden op boerderijen. Als u over voldoende land en een geschikte behuizing beschikt, dan is het misschien mogelijk om één of twee ervan als interessant en nuttig huisdier te houden - doch verifieer één en ander eerst met de plaatselijke autoriteiten.Spijsvertering.
Vele Artiodactyla zijn herkauwers. Hierdoor zijn ze in staat grote hoeveelheden cellulose dat in gras en hooi voorkomt, te verteren.
Dieren die herkauwen hebben ingewikkelde magen, zoals de vierdelige maag van een koe. Het voedsel komt via de esofaag (slokdarm) in het rumen (de pens) waar het gedeeltelijk wordt afgebroken en opnieuw in de mond terecht komt om te worden herkauwd. Dit herkauwde voedsel wordt opnieuw doorgeslikt en komt via het reticulum (netmaag) en het omasum (boekmaag) terecht in het abomasum (lebmaag), waar verder vertering plaats vindt.
Voeten.
Zoogdieren met gespleten hoeven staan bekend als ungulaten. Ze omvatten Artiodactyla en Perissodactyla, waarbij het verschil wordt bepaald door het aantal functionele tenen. Het paard, een Perissodactiel, heeft één functionele teen, die zich bevindt in een hoornige hoef. De koe, een Artiodactiel, heeft twee functionele tenen, bedekt door een harde hoef. De lama, een Artiodactiel met speciale voeten, heeft twee vlezige tenen met harde nagels die hem in staat stellen op zachte grond te lopen.
Vee als huisdier.
Overtuig u er eerst van dat het in uw woonplaats niet verboden is om dit soort dieren als huisdier te houden.
1 Geiten. Goede melkproducenten.
2 Schapen. Gehoorzaam doch reageren weinig. Kunnen zich tegen honden niet verdedigen.
3 Lama’s. Worden soms gehouden als bijzonder huisdier.
4 Koelen. Voor de meeste mensen te groot en te moeilijk om te houden.
5 Zwijnen. Intelligent en gemakkelijk te trainen. Grootte dikwijls een beletsel.
