Concubinātus - het samenleven van twee wettelijk ongehuwden, tusschen wie geen wettig huwelijk mogelijk is bij gebreke van conubium. Ook wordt het woord gebezigd voor de samenleving van een ongehuwd man met eene vrouw, die in stand ver beneden hem stond, b.v. met eene liberta van hem. Trouwbreuk der concubīna was volgens de zienswijze der rom. juristen als echtbreuk strafbaar.
De kinderen waren liberi naturales. Soms wordt concubina ook wel in den zin van pellex gebezigd.