Synkretisme

betekenis & definitie

Synkretisme - In de moderne godsdienstwetenschap het proces van samensmelting en vereenzelviging van erediensten en godheden uit de oudheid, die stuk voor stuk oorspronkelijk eigen waren aan een bepaald volk of een bepaalde streek. In belangrijke zin gaat het in het synkretisme om de versmelting van Griekse en Romeinse erediensten en goden met oosterse. Omdat de Grieken aanvankelijk in de niet-Griekse wereld bepaalde goden ontmoetten, die als object van eredienst of figuur uit mythologische verhalen min of meer gelijkenis vertoonden met eigen goden, hebben zij deze met de hunne vereenzelvigd. Op hun beurt hebben de Romeinen dit ook gedaan, zij het waarschijnlijk systematischer en op groter schaal. Een van de bekendste vereenzelvigingen of gelijkschakelingen van Romeinse met niet-Griekse goden (want vanaf de 3e eeuw zijn alle min of meer belangrijke Griekse goden met Romeinse vereenzelvigd) was die van de Syrische Baal met Iupiter. In dit geval kreeg de Romeinse godheid een epitheton, dat naar de stad of streek van herkomst verwees, b.v. Iupiter Dolichenus, Iupiter Damascenus, Iupiter Heliopolitanus enz. Een dergelijke stroming van het synkretisme bevorderde het monotheïsme, dat af en toe sterker doorbrak, doch eigenlijk nooit volledig werd verwezenlijkt.