Portorium - Hoofdzakelijk het tolrecht op het verkeer van de goederen. In Italië zelf inde men dit portorium in de havens, vooral in Ostia en Puteoli of plaatsen van transit, b.v. Capua.
Ook deze rechten werden aan verenigingen van belastingpachters (publicani) verpacht. Wegens de genadeloze baatzucht van deze pachters werd het portorium voor Italië en Syrakusae afgeschaft op het einde van de Republiek, ca. 60 v.C. Doch I. Caesar voerde ze tijdens zijn bewind weer in voor de goederen die van buiten het schiereiland kwamen.
Tijdens de eerste twee eeuwen van het Keizerrijk werden portoria geheven aan de grenzen van provincies en bedroegen van 2 tot 5 pct.
